บาลีและสันสกฤต : Pali and Sanskrit

Permanent URI for this community

https://harrt.in.th/handle/123456789/4

Browse

Browsing บาลีและสันสกฤต : Pali and Sanskrit by Subject "6.1 ประวัติศาสตร์และโบราณคดี"

Now showing 1 - 1 of 1
  • No Thumbnail Available
    Publication
    การศึกษาวิเคราะห์จารึกแม่บุญตะวันออก
    พระมหาปราโมทย์ แก้วนา; Kaewna, Phramaha Pramote (2016)
    วิทยานิพนธ์นี้มีวัตถุประสงค์เพื่อแปลและวิเคราะห์ข้อความจารึกแม่บุญตะวันออก (K.528) จากต้นฉบับภาษาสันสกฤตเป็นภาษาไทยในเชิงวรรณคดีศึกษาและคุณค่าในเชิงวรรณศิลป์ รวมทั้งภาพสะท้อนทางวัฒนธรรมที่ปรากฏในจารึก เบื้องต้นผู้วิจัยได้ศึกษาศิลปะและสถาปัตยกรรมปราสาทแม่บุญตะวันออกโดยสังเขป พบว่ามีความสอดคล้องกับข้อความในจารึก ทั้งสถานที่ตั้ง สิ่งก่อสร้างและลักษณะทางศิลปะของสถาปัตยกรรมที่สามารถกำหนดได้เป็นศิลปะแบบแปรรูป อายุราวพุทธศตวรรษที่ 15 ผลการศึกษาจารึกแม่บุญตะวันออกพบว่า เนื้อหาของจารึกสามารถแบ่งออกได้เป็น 4 ส่วน คือ ส่วนแรกเป็นบทสดุดีเทพเจ้าในศาสนาพราหมณ์ลัทธิไศวนิกาย ส่วนที่สองกล่าวถึงราชประวัติทางสายสกุลของพระเจ้าราเชนทรวรมันที่ 2 ส่วนที่สามเป็นเรื่องราวทางประวัติศาสตร์ในรัชสมัยของพระเจ้าราเชนทร- วรมันที่ 2 ส่วนท้ายของจารึกกล่าวถึงการถวายสิ่งของเครื่องใช้สอยและการประดิษฐานศรีราเชนทเรศวรลึงค์ รวมถึงแนวทางที่พระเจ้าราเชนทรวรมันที่ 2 ชี้นำให้แก่เหล่าพระราชาในราชอาณาจักรได้ประพฤติตาม ด้านการเมืองการปกครอง พบว่าพระเจ้าราเชนทรวรมันที่ 2 ว่ามีเชื้อสายเหมาะสมที่จะขึ้นครองราชย์ โดยพระองค์มีเชื้อสายทางพระราชมารดาเกี่ยวเนื่องกับอดีตกษัตริย์กัมพูชาสมัยเมืองพระนคร ถึงแม้ว่าพระราชบิดาของพระองค์จะมาจากเมืองภวปุระซึ่งก่อนหน้านี้เป็นดินแดนอิสระ ในขณะที่พระองค์ปกครองแผ่นดิน กวีกล่าวถึงพระองค์ว่า เป็นพระเจ้าจักรพรรดิที่อยู่เหนือพระราชาองค์อื่น พระองค์ปกครองอาณาจักรทำให้แผ่นดินมีความรุ่งเรือง การขยายอาณาจักรเกิดจากความสามารถด้านการรบของพระองค์ หลักที่ใช้ในการปกครองส่วนใหญ่ได้ยึดตามแนวอรรถศาสตร์ของเกาฏิลยะเป็นสำคัญ ด้านศาสนา ปรากฏหลักความเชื่อทางศาสนาพราหมณ์เรื่องพระตรีมูรติ รวมถึงความเชื่อเรื่องศักติ โดยมีไศวนิกายเป็นแกนหลัก ปรัชญาของลัทธิพราหมณ์ทั้ง 6 สำนัก ทั้งมีการอ้างถึงคัมภีร์ต่างๆ ทางศาสนาพราหมณ์ ตลอดจนเรื่องราวในมหากาพย์มหาภารตะ รามายณะ และเทพปกรณัม ด้านประเพณีและวัฒนธรรมสะท้อนให้เห็นถึงวัฒนธรรมที่เกี่ยวข้องกับราชสำนักเป็นหลัก ราชพิธีที่สำคัญคือการประดิษฐานรูปเคารพยังศาสนสถานต่างๆ และพิธีเบิกพระเนตรเทวรูป รวมทั้งการบำเพ็ญบุญและพิธีกรรมทางศาสนาพราหมณ์ ทั้งนี้ยังพบว่ามีการใช้กระจกเงาในราชสำนักด้วย จารึกแม่บุญตะวันออกสะท้อนให้เห็นอัจฉริยภาพของกวีผู้แต่งว่ามีความรู้ความสามารถในการใช้ภาษาสันสกฤตเป็นอย่างดี เนื้อหาและถ้อยคำที่กวีใช้แต่งจารึกมีคุณค่าในเชิงวรรณคดีอย่างชัดเจน กวีใช้ภาษาและรูปแบบการประพันธ์ตามลักษณะของการแต่งบทกวีนิพนธ์ สร้างอลังการอย่างหลากหลาย มีการเปรียบเทียบให้ผู้อ่านได้เห็นภาพ ปรากฏทั้งศัพทาลังการ คือ อลังการด้านเสียงได้แก่ ยมกและอนุปราสะ ทั้งอรรถาลังการซึ่งมีหลากหลาย โดยพบอลังการประเภทอุตเปรกษามากที่สุด รองลงมาก็เป็นอุปมาและรูปกะตามลำดับ โดยกวีผู้แต่งเลือกใช้ฉันท์ถึง 7 ชนิด สลับช่วงจังหวะลีลาการประพันธ์อย่างเหมาะสมและงดงามตามแบบวรรณศิลป์