Publication: ศึกษาเปรียบเทียบแนวคิดเรื่องการชนะตนในพุทธปรัชญาเถรวาทกับปรัชญาเต๋า
Submitted Date
Received Date
Accepted Date
Issued Date
2013
Copyright Date
Announcement No.
Application No.
Patent No.
Valid Date
Resource Type
Edition
Resource Version
Language
th
File Type
No. of Pages/File Size
ISBN
ISSN
eISSN
DOI
Scopus ID
WOS ID
Pubmed ID
arXiv ID
item.page.harrt.identifier.callno
Other identifier(s)
Journal Title
Volume
Issue
Edition
Start Page
End Page
Access Rights
Access Status
Rights
Rights Holder(s)
Physical Location
Bibliographic Citation
Research Projects
Organizational Units
Authors
Journal Issue
Title
ศึกษาเปรียบเทียบแนวคิดเรื่องการชนะตนในพุทธปรัชญาเถรวาทกับปรัชญาเต๋า
Alternative Title(s)
A COMPARATIVE STUDY OF THE CONCEPT OF SELF CONQUER IN THERAVADA BUDDHIST PHILOSOPHY AND TAO PHILOSOPHY
Author’s Affiliation
Author's E-mail
Editor(s)
Editor’s Affiliation
Corresponding person(s)
Creator(s)
Compiler
Advisor(s)
Illustrator(s)
Applicant(s)
Inventor(s)
Issuer
Assignee
Other Contributor(s)
Series
Has Part
Abstract
งานวิจัยนี้มีจุดประสงค์สามประการคือ (๑) เพื่อศึกษาแนวคิดการชนะตนในพุทธปรัชญา เถรวาท (๒) เพื่อศึกษาแนวคิดการชนะตนในปรัชญาเต๋า (๓) เพื่อศึกษาเปรียบเทียบแนวคิดการชนะ ตนในพุทธปรัชญาเถรวาทกับปรัชญาเต๋า ผลการวิจัยพบว่า การชนะตนในพุทธปรัชญาเถรวาท หมายถึงการชนะกิเลส มีโลภะ เป็นต้น เป้าหมาย ของการชนะตนก็เพื่อกําจัดทุกข์และให้เข้าถึงความสงบสุขที่ถาวร นั่นคือสิ่งที่เรียกว่าพระนิพพาน ซึ่ง หมายถึงการดับกิเลสและกองทุกข์ วิธีปฏิบัติเพื่อการชนะตนคือให้ปฏิบัติตามหลักอริยมรรคมีองค์ แปดประการซึ่งสรุปลงในไตรสิกขาคือ ศีล สมาธิ และปัญญา สภาวะที่พึงได้จากการกําจัดกิเลสคือจะ ทําให้มีปัญญารู้แจ้งเห็นจริงในสิ่งทั้งหลายตามความเป็นจริง มีความเป็นอิสระทางจิตใจ มีความสงบ สุขและไม่ยึดมั่นถือมั่น ไม่ตกเป็นทาสของกิเลส และจะทําให้การดําเนินชีวิตเปลี่ยนแปลงไปคือจะทํา อะไรก็ทําไปด้วยปัญญา ไม่มีอวิชชาครอบงําและไม่ยึดติดในการกระทํานั้น แต่ทําไปเพื่อความสม เหตุผล เพื่อช่วยเหลือเกื้อกูลผู้อื่นเพื่อความสุขแก่ผู้อื่นทั้งต่อเทวดาและมนุษย์ทั้งหลาย การดําเนินชีวิต ก็เรียบง่าย สงบ และคุณค่าที่พึงได้จากการชนะตนก็คือทําให้ตนเองมีปัญญารู้แจ้งเห็นจริงในสิ่ง ทั้งหลายตามความเป็นจริง มีอิสระและมีความสงบสุข และจากคุณค่าที่ตนเองได้รับนี้ก็จะทําให้คนอื่น ได้รับประโยชน์ด้วยเช่นกัน การชนะตนในปรัชญาเต๋า หมายถึงการชนะอวิชชา ซึ่งหมายถึงความไม่รู้แจ้งในกฎที่ แท้จริงของธรรมชาติหรือกฎของเต๋านั่นเอง ด้วยเหตุนี้เป้าหมายของการชนะตนในปรัชญาเต๋าจึงมี เป้าหมายสูงสุดคือการบรรลุถึงเต๋า ซึ่งหมายถึงสภาวะที่เป็นอมตะ ไม่มีรูปร่างให้เห็นได้ จะรู้ได้ก็ด้วย การบําเพ็ญเพียรทางจิต และการใช้ชีวิตอยู่กับธรรมชาติ ไม่โลภไม่แทรกแซง ไม่กระทําอะไรที่ฝืนกับธรรมชาติ มักน้อยสันโดษและปล่อยวาง สภาวะที่พึงได้จากการเข้าถึงเต๋าคือ จะทําให้มีปัญญารู้แจ้ง เห็นจริงในสิ่งทั้งหลายตามความเป็นจริง มีความอิสระทางจิตและมีความสงบสุขในชีวิต และการ ดําเนินชีวิตก็จะเปลี่ยนแปลงไปด้วย เช่นจะเป็นคนมีเมตตาช่วยเหลือเกื้อกูลผู้อื่น และดําเนินชีวิตแบบ เรียบง่ายกลมกลืนกับธรรมชาติและเป็นแบบอย่างที่ดีให้แก่สังคม คุณค่าที่พึงได้จากการชนะตนคือทํา ให้ตนเองมีปัญญา มีความสงบสุขและเป็นอิสระ มีการดําเนินชีวิตที่ดีและไม่ยึดติด และจากคุณค่า เหล่านี้ผู้อื่นย่อมจะได้รับผลดีไปด้วย จากการมีจิตเมตตาและการทําประโยชน์ของผู้ทีชนะตนนั่นเอง จากการศึกษาเปรียบเทียบพบว่า ความหมายของการชนะตนแตกต่างกัน ในพุทธ ปรัชญาหมายถึงการชนะกิเลสมีโลภะ เป็นต้น ส่วนในปรัชญาเต๋า หมายถึงการชนะอวิชชาคือความไม่ รู้แจ้งในกฎที่แท้จริงของธรรมชาติ มีส่วนคล้ายคลึงกันคือการกําจัดกิเลสและอวิชชาให้หมดไป โดยมี เป้าหมายคือความสงบสุขและความเป็นอิสระที่แท้จริง ซึ่งในพุทธปรัชญาเรียกว่า “พระนิพพาน” ส่วนในปรัชญาเต๋าเรียกว่า “เต๋า” ซึ่งในพุทธปรัชญาสอนว่าจะเข้าถึงได้ต้องปฏิบัติตามหลักอริยมรรคมี องค์แปดประการที่สรุปลงในไตรสิกขา คือศีล สมาธิ และปัญญา ส่วนในปรัชญาเต๋าสอนให้ปฏิบัติตาม หลัก หวู-เว่ย และการบําเพ็ญเพียรทางจิตอยู่กับธรรมชาติมีส่วนที่คล้ายคลึงกันคือสอนให้สํารวม อายตนะของตนกับสิ่งที่มากระทบเพื่อให้รู้เท่าทัน สภาวะอันพึงได้จากการชนะตนมีความคล้ายคลึงกัน เช่น ทําให้มีปัญญารู้แจ้งเห็นจริงในสิ่งทั้งหลายตามความเป็นจริง มีความเป็นอิสระทางจิตใจ ไม่ยึดติด และมีการดําเนินชีวิตที่ดีงามเพื่อทําประโยชน์สุขของผู้อื่นเป็นใหญ่ ส่วนความแตกต่างมีเพียง รายละเอียดมากน้อยกว่ากันเท่านั้น ส่วนคุณค่าของการชนะตนมีความคล้ายคลึงกันหลายประเด็น เช่น ทําให้ผู้ชนะตนมีปัญญา รู้แจ้งเห็นจริงในสิ่งทั้งหลายตามความเป็นจริง มีความสงบสุข มีอิสรภาพ ที่แท้จริง เป็นผู้มีจิตเมตตาและทําประโยชน์ต่อคนอื่นด้วยความเกื้อกูล ความแตกต่างคือในพุทธ ปรัชญาเถรวาทได้กล่าวถึงการทําประโยชน์สุขเพื่อเทวดาด้วย ส่วนในปรัชญาเต๋าไม่ได้กล่าวถึงการทํา ประโยชน์สุขเพื่อเทวดาไว้เลย
The aims of this research are (1) to study the concept of self-conquer in Theravada Buddhist Philosophy (2) to study the concept of self-conquer in Tao Philosophy and (3) to comparatively study the concept of self-conquer in Theravada Buddhist Philosophy and Tao Philosophy. The results of the research found that: The self-conquer in Theravada Buddhist Philosophy means overcoming defilements such as greed. The aim of self-conquer is getting rid of suffering and to attain the “Nibbana”, which means the end of suffering. The way to end suffering is called “The Noble Eightfold Path”, which summarized in terms of moral, concentration, and wisdom. The conditions of the self-conquerors are having wisdom of knowing all things as they really are, having happiness, having freedom of the mind and having a good action to all beings, both the gods and human-beings. Moreover, they would have a simply and tranquil living. The values of the selfconquer are making the self-conquerors have wisdom, happiness, and freedom of the mind. Besides, the others would also have good advantages. The self-conquer in Tao Philosophy means overcoming ignorance, which means unknowing the law of nature or Tao. The aim of self-conquer is to attain the “Tao”, which means the state of immortality and no shape to be seen. But it can be known by concentration of the mind and living with the nature, and do not do anything against the nature. The conditions of the self-conquerors are having wisdom of knowing all things as they really are, having happiness, having freedom of the mind and the ways of living would change into a good way such as: having a good action to all beings. Moreover, they would also have a simply life according to the nature, and be a good example to others. The values of the self-conquer are making the self-conquerors have wisdom, happiness, freedom of the mind, and a good living. Besides, the others would also have good advantages. The comparative study found that: The meaning of self-conquer is difference, which in Theravada Buddhist Philosophy it means overcoming defilements such as greed, while in Tao Philosophy it means overcoming ignorance, which means unknowing the real law of nature. The similarity is getting rid of sufferings by having happiness and freedom as an objective, which in Theravada Buddhist Philosophy it is called the “Nibbana”, while in Tao Philosophy it is called the “Tao”. Theravada Buddhist Philosophy has “The Noble Eightfold Path”, which summarized in terms of moral, concentration, and wisdom to practice, while in Tao Philosophy it teaches to follow the non-action (Wu-Wei) and concentration of the mind according to the nature. The partly similarity of practice is concentrating the six senses: eye, ear, nose, tongue, body and the mind. The conditions of the self-conquerors are quite similar such as: having the wisdom of knowing all things as they really are, having freedom of the mind, and having a good living for the sake of others. The values of the selfconquer have many similarities such as: making the self-conquerors have supreme wisdom, happiness, and peaceful mind. Moreover, they would have great lovingkindness to all beings. But Theravada Buddhist Philosophy has referred the making benefit of the gods also, while in Tao Philosophy it has not referred the making benefit of the gods.
The aims of this research are (1) to study the concept of self-conquer in Theravada Buddhist Philosophy (2) to study the concept of self-conquer in Tao Philosophy and (3) to comparatively study the concept of self-conquer in Theravada Buddhist Philosophy and Tao Philosophy. The results of the research found that: The self-conquer in Theravada Buddhist Philosophy means overcoming defilements such as greed. The aim of self-conquer is getting rid of suffering and to attain the “Nibbana”, which means the end of suffering. The way to end suffering is called “The Noble Eightfold Path”, which summarized in terms of moral, concentration, and wisdom. The conditions of the self-conquerors are having wisdom of knowing all things as they really are, having happiness, having freedom of the mind and having a good action to all beings, both the gods and human-beings. Moreover, they would have a simply and tranquil living. The values of the selfconquer are making the self-conquerors have wisdom, happiness, and freedom of the mind. Besides, the others would also have good advantages. The self-conquer in Tao Philosophy means overcoming ignorance, which means unknowing the law of nature or Tao. The aim of self-conquer is to attain the “Tao”, which means the state of immortality and no shape to be seen. But it can be known by concentration of the mind and living with the nature, and do not do anything against the nature. The conditions of the self-conquerors are having wisdom of knowing all things as they really are, having happiness, having freedom of the mind and the ways of living would change into a good way such as: having a good action to all beings. Moreover, they would also have a simply life according to the nature, and be a good example to others. The values of the self-conquer are making the self-conquerors have wisdom, happiness, freedom of the mind, and a good living. Besides, the others would also have good advantages. The comparative study found that: The meaning of self-conquer is difference, which in Theravada Buddhist Philosophy it means overcoming defilements such as greed, while in Tao Philosophy it means overcoming ignorance, which means unknowing the real law of nature. The similarity is getting rid of sufferings by having happiness and freedom as an objective, which in Theravada Buddhist Philosophy it is called the “Nibbana”, while in Tao Philosophy it is called the “Tao”. Theravada Buddhist Philosophy has “The Noble Eightfold Path”, which summarized in terms of moral, concentration, and wisdom to practice, while in Tao Philosophy it teaches to follow the non-action (Wu-Wei) and concentration of the mind according to the nature. The partly similarity of practice is concentrating the six senses: eye, ear, nose, tongue, body and the mind. The conditions of the self-conquerors are quite similar such as: having the wisdom of knowing all things as they really are, having freedom of the mind, and having a good living for the sake of others. The values of the selfconquer have many similarities such as: making the self-conquerors have supreme wisdom, happiness, and peaceful mind. Moreover, they would have great lovingkindness to all beings. But Theravada Buddhist Philosophy has referred the making benefit of the gods also, while in Tao Philosophy it has not referred the making benefit of the gods.
Table of contents
Description
Sponsorship
Degree Name
พุทธศาสตรมหาบัณฑิต
Degree Level
ปริญญาโท
Degree Department
บัณฑิตวิทยาลัย
Degree Discipline
Degree Grantor(s)
มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย