Publication: การศึกษางานแปลปรัชญานิพนธ์จีน สมัยต้นรัตนโกสินทร์ : กรณีศึกษาการแปลสุภาษิตขงจู๊ โดยพระอมรโมลี (จี่)
Submitted Date
Received Date
Accepted Date
Issued Date
2020
Copyright Date
Announcement No.
Application No.
Patent No.
Valid Date
Resource Type
Edition
Resource Version
Language
th
File Type
No. of Pages/File Size
ISBN
ISSN
eISSN
DOI
Scopus ID
WOS ID
Pubmed ID
arXiv ID
item.page.harrt.identifier.callno
Other identifier(s)
Journal Title
วารสารจีนศึกษา
中國學研究期刊
Chinese Studies Journal
中國學研究期刊
Chinese Studies Journal
Volume
13
Issue
2
Edition
Start Page
313
End Page
333
Access Rights
Access Status
Rights
Rights Holder(s)
Physical Location
Bibliographic Citation
Research Projects
Organizational Units
Authors
Journal Issue
Title
การศึกษางานแปลปรัชญานิพนธ์จีน สมัยต้นรัตนโกสินทร์ : กรณีศึกษาการแปลสุภาษิตขงจู๊ โดยพระอมรโมลี (จี่)
Alternative Title(s)
曼谷王朝初期在泰国传播的中国哲学经典译文研究——以阿蒙•莫黎高僧翻译的《论语》为例
The Study of Translation of Chinese Philosophical Composition : Analects of Confucius in early Rattanakosin Period by Amon Moli (Ji) Priest
The Study of Translation of Chinese Philosophical Composition : Analects of Confucius in early Rattanakosin Period by Amon Moli (Ji) Priest
Author’s Affiliation
Author's E-mail
Editor(s)
Editor’s Affiliation
Corresponding person(s)
Creator(s)
Compiler
Advisor(s)
Illustrator(s)
Applicant(s)
Inventor(s)
Issuer
Assignee
Other Contributor(s)
Series
Has Part
Abstract
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการแปลปรัชญานิพนธ์จีนเป็นภาษาไทยในยุคต้นรัตนโกสินทร์ ซึ่งถือเป็นการแปลปรัชญานิพนธ์จีนยุคแรกของไทย โดยงานปรัชญานิพนธ์จีนลำดับต้น ๆ ที่พบคือคัมภีร์หลุนอี่ว์[1] （论语）หรือชื่อภาษาไทยที่ใช้คือ สุภาษิตขงจู๊ อำนวยการแปลโดยพระอมรโมลี (จี่) เมื่อปีพ.ศ. 2369 เนื่องจากในสมัยนั้นไม่มีผู้รู้ภาษาจีนและไทยดีในบุคคลเดียวกัน การแปลจึงมีทั้งวิธีการถอดความ วิธีรวบรัดตัดย่อ รวมถึงวิธีการขยายความ เพื่อให้ผู้อ่านชาวไทยเข้าใจในสาระนั้นได้ง่ายขึ้น ผลการศึกษาพบว่า การแปลปรัชญานิพนธ์จีนคัมภีร์หลุนอี่ว์ สมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นมีลักษณะต่อไปนี้ มีการตัดข้อความ ขยายความ ดัดแปลงข้อความ เพิ่มเติมตัวอย่างในข้อความต้นฉบับ รวมถึงนำข้อความจากปรัชญานิพนธ์จีนเล่มอื่นสอดแทรกเข้ามาในบทแปล ซึ่งสิ่งเหล่านี้ทำให้บทแปลภาษาไทยมีเนื้อหาที่ไม่ตรงกับต้นฉบับภาษาจีนอยู่มาก สำหรับการถอดเสียงภาษาจีนเป็นภาษาไทย พบว่าคำทับศัพท์ภาษาจีนในบทแปล เช่น ชื่อบุคคล ใช้ตามเสียงภาษาจีนฮกเกี้ยน（闽南话）สำเนียงจางโจว[2] อนึ่ง ผู้วิจัยคาดว่าวัตถุประสงค์หลักในการแปลปรัชญานิพนธ์เรื่องนี้ คือ ผู้แปลหมายจะเผยแพร่หลักปรัชญาและคุณธรรมในการดำเนินชีวิตของคนจีนสู่สังคมไทย
本文的写作目的是为了研究在曼谷王朝初期就在泰国传播的中国哲学经典《论语》。这是泰国有史料记载的最早的中国著名哲学经典，也是中国哲学思想在泰国的初步传播。第一本关于《论语》的泰文书籍是《孔子之言——<论语>》，此书由阿蒙·莫黎高僧（Amon Moli Priest）跟懂泰语的福建人于公元1826年共同翻译而成。那时候没有一个既懂中文又会泰语的人，为了能让泰国读者更好地明白中国哲学的内涵，采用的翻译方法主要是直译、简略翻译以及释义法。 研究发现，泰国曼谷王朝初期翻译成泰文的中国哲学经典——《论语》选择使用了简略翻译、释义法翻译、文本修改以及添加示例的方法。另外发现泰文版的《论语》增加了不少其他中国哲学经典的内容，故泰文版跟中文原版在内容上有许多不同之处。此外，一些专有名词的虽然是音译，却也不尽相同，比如人名，泰文版是根据中国福建省漳州市的闽南话翻译而来的，与现在的普通话发音有不少差别。根据当时的社会情况，笔者认为翻译者翻译此书的主要目的是为了促进中国哲学和道德思想在泰国的传播。
This paper aims to explore the Thai translated version of the Chinese Philosophical Composition during the early Rattanakosin period, which is considered the most initial translation of Chinese philosophical composition in Thailand. One of the initial translation works of Chinese philosophy is the Analects by Confucius; its title in Thai is 'Suphasit Kongju,' this version was translated by Amon Moli (Ji) Priest in 1826. Since no one knew well of both Chinese and Thai during that time, several translation strategies were needed to help Thai readers understand the content better. The strategies included a direct sentence-to-sentence translation, abridgment, and explication. The results show that the Analects' translation strategies in the early Rattanakosin period are deletion, explication, text modification, and example-addition. Besides these strategies, the translator also added some text from other Chinese philosophical literature into the translation. Consequently, it leads to a large discrepancy between the Thai and Chinese versions. In addition, transliterated Chinese words into Thai, such as personal names, were referred to Zhangzhou accent of the Hokkien dialect. The author proposes that the translator of the Analects intended to promote the Chinese philosophy and moral principles to Thai society.
本文的写作目的是为了研究在曼谷王朝初期就在泰国传播的中国哲学经典《论语》。这是泰国有史料记载的最早的中国著名哲学经典，也是中国哲学思想在泰国的初步传播。第一本关于《论语》的泰文书籍是《孔子之言——<论语>》，此书由阿蒙·莫黎高僧（Amon Moli Priest）跟懂泰语的福建人于公元1826年共同翻译而成。那时候没有一个既懂中文又会泰语的人，为了能让泰国读者更好地明白中国哲学的内涵，采用的翻译方法主要是直译、简略翻译以及释义法。 研究发现，泰国曼谷王朝初期翻译成泰文的中国哲学经典——《论语》选择使用了简略翻译、释义法翻译、文本修改以及添加示例的方法。另外发现泰文版的《论语》增加了不少其他中国哲学经典的内容，故泰文版跟中文原版在内容上有许多不同之处。此外，一些专有名词的虽然是音译，却也不尽相同，比如人名，泰文版是根据中国福建省漳州市的闽南话翻译而来的，与现在的普通话发音有不少差别。根据当时的社会情况，笔者认为翻译者翻译此书的主要目的是为了促进中国哲学和道德思想在泰国的传播。
This paper aims to explore the Thai translated version of the Chinese Philosophical Composition during the early Rattanakosin period, which is considered the most initial translation of Chinese philosophical composition in Thailand. One of the initial translation works of Chinese philosophy is the Analects by Confucius; its title in Thai is 'Suphasit Kongju,' this version was translated by Amon Moli (Ji) Priest in 1826. Since no one knew well of both Chinese and Thai during that time, several translation strategies were needed to help Thai readers understand the content better. The strategies included a direct sentence-to-sentence translation, abridgment, and explication. The results show that the Analects' translation strategies in the early Rattanakosin period are deletion, explication, text modification, and example-addition. Besides these strategies, the translator also added some text from other Chinese philosophical literature into the translation. Consequently, it leads to a large discrepancy between the Thai and Chinese versions. In addition, transliterated Chinese words into Thai, such as personal names, were referred to Zhangzhou accent of the Hokkien dialect. The author proposes that the translator of the Analects intended to promote the Chinese philosophy and moral principles to Thai society.