Publication: การใช้อรรถกถาวินิจฉัยศัพท์ดั้งเดิม: กรณีศึกษาคัมภีร์ทีฆนิกาย
Submitted Date
Received Date
Accepted Date
Issued Date
2020
Copyright Date
Announcement No.
Application No.
Patent No.
Valid Date
Resource Type
Edition
Resource Version
Language
th
File Type
No. of Pages/File Size
ISBN
ISSN
2651-2262 (Online)
eISSN
DOI
Scopus ID
WOS ID
Pubmed ID
arXiv ID
item.page.harrt.identifier.callno
Other identifier(s)
Journal Title
วารสารธรรมธารา
Volume
6
Issue
1
Edition
Start Page
115
End Page
158
Access Rights
Access Status
Rights
Rights Holder(s)
Physical Location
Bibliographic Citation
Research Projects
Organizational Units
Authors
Journal Issue
Title
การใช้อรรถกถาวินิจฉัยศัพท์ดั้งเดิม: กรณีศึกษาคัมภีร์ทีฆนิกาย
Alternative Title(s)
The Usage of Commentaries for Determining an Original Reading:A Case Study of the Dīghanikāya
Author’s Affiliation
Author's E-mail
Editor(s)
Editor’s Affiliation
Corresponding person(s)
Creator(s)
Compiler
Advisor(s)
Illustrator(s)
Applicant(s)
Inventor(s)
Issuer
Assignee
Other Contributor(s)
Series
Has Part
Abstract
คัมภีร์อรรถกถาบาลีถือเป็นแหล่งข้อมูลขนาดมหึมาที่เป็นประโยชน์อย่างยิ่งต่อการศึกษาการสืบทอดพระไตรปิฎกบาลี บทบาทของคัมภีร์อรรถกถายังทวีความสำคัญยิ่งขึ้นเมื่อใช้เป็นเครื่องมือช่วยวินิจฉัยหาคำศัพท์ดั้งเดิมจากบรรดาคำต่างที่ไม่ลงรอยกันที่ปรากฏในคัมภีร์พระไตรปิฎกบาลีฉบับใบลานรวมถึงฉบับพิมพ์ต่างๆ บทความนี้จะยกตัวอย่างปัญหาคำต่างที่พบในคัมภีร์ทีฆนิกาย พร้อมอธิบายการนำคัมภีร์อรรถกถาที่มีชื่อว่าสุมังคลวิลาสินีมาใช้ในการช่วยวินิจฉัยหาคำศัพท์ดั้งเดิมในพระไตรปิฏก สำหรับต้นฉบับใบลานที่เป็นคัมภีร์ทีฆนิกายนั้นได้รวบรวมโดยโครงการพระไตรปิฎกวิชาการ ประกอบด้วยคัมภีร์ใบลาน 5 สายจารีต ได้แก่ สายอักษรสิงหล พม่า ขอม ธรรม และมอญ รวมจำนวนทั้งสิ้น 48 ฉบับ ทั้งนี้ผู้วิจัยได้แสดงแนวทางการนำคัมภีร์อรรถกถามาใช้งานไว้ 4 แนวทาง คือ (1) ใช้คัมภีร์อรรถกถาเป็นจุดอ้างอิงร่วมกันของนักวิชาการ (2) ใช้บทตั้งในอรรถกถาในฐานะที่เป็นคำศัพท์เก่าแก่ในสมัยพระพุทธโฆสาจารย์ (3) ใช้ตัวช่วยจากข้อมูลที่พบในอรรถาธิบายของอรรถกถาจารย์ และ (4) ใช้ค้นหาคำต่างโบราณอื่นๆ จากสมัยพระพุทธโฆสาจารย์ การฝึกฝนนำคัมภีร์อรรถกถามาใช้งานในรูปแบบดังกล่าว ถือเป็นวิธีที่มีประสิทธิภาพในการศึกษาคัมภีร์อรรถกถาผ่านภูมิทัศน์แบบใหม่ที่จะช่วยส่งเสริมการเรียนรู้คัมภีร์บาลีแบบ Active Learning เนื่องจากผู้ศึกษาต้องอ่านต้นฉบับบาลีและทำความเข้าใจอรรถกถาจากแง่มุมต่างๆ โดยต้องศึกษาเปรียบเทียบคำต่าง คิดวิเคราะห์ ตั้งคำถาม และค้นหาคำตอบด้วยตัวเองอยู่ตลอดเวลา
The Pāli Commentaries are a tremendous source of useful information for the study of the Pāli canon. The role of the commentaries becomes even more essential when used as a tool to help to determine an original reading among variant readings found in both palm-leaf manuscripts and printed editions of the Pāli canon. This paper will raise interesting issues on variant readings found in the Dīghanikāya and explain how to utilize its commentary, so-called the Sumaṅgalavilāsinī, to help determine the original reading. From five traditions of palm-leaf manuscripts namely Sinhalese, Burmese, Khom, Tham and Mon, all forty-eight manuscripts used in this paper were collected by the Dhammachai Tipiṭaka Project. Four different ways to use the commentary are described with examples and explanations: (1) Using a commentary as a common reference point among scholars; (2) Using a lemma in a commentary as an ancient reading from Buddhaghosa’s time; (3) Utilizing information found from commentarial explanation; and (4) Acquiring alternative ancient variants from Buddha-ghosa’s time. The practice of utilizing a commentary as described can be regarded as an effective way to study Pāli commentaries in a new landscape that promotes active learning of Pāli texts. Students should read Pāli texts, consider commentaries from different aspects by comparing variant readings they encounter, and then continually think, analyze, ask questions and seek proper answers by themselves.
The Pāli Commentaries are a tremendous source of useful information for the study of the Pāli canon. The role of the commentaries becomes even more essential when used as a tool to help to determine an original reading among variant readings found in both palm-leaf manuscripts and printed editions of the Pāli canon. This paper will raise interesting issues on variant readings found in the Dīghanikāya and explain how to utilize its commentary, so-called the Sumaṅgalavilāsinī, to help determine the original reading. From five traditions of palm-leaf manuscripts namely Sinhalese, Burmese, Khom, Tham and Mon, all forty-eight manuscripts used in this paper were collected by the Dhammachai Tipiṭaka Project. Four different ways to use the commentary are described with examples and explanations: (1) Using a commentary as a common reference point among scholars; (2) Using a lemma in a commentary as an ancient reading from Buddhaghosa’s time; (3) Utilizing information found from commentarial explanation; and (4) Acquiring alternative ancient variants from Buddha-ghosa’s time. The practice of utilizing a commentary as described can be regarded as an effective way to study Pāli commentaries in a new landscape that promotes active learning of Pāli texts. Students should read Pāli texts, consider commentaries from different aspects by comparing variant readings they encounter, and then continually think, analyze, ask questions and seek proper answers by themselves.