Publication: การศึกษาวิเคราะห์บทละครสันสกฤตเรื่องรัตนาวลี ของพระเจ้าศรีหรรษวรรธนะ
Submitted Date
Received Date
Accepted Date
Issued Date
2014
Copyright Date
Announcement No.
Application No.
Patent No.
Valid Date
Resource Type
Edition
Resource Version
Language
th
File Type
No. of Pages/File Size
ISBN
ISSN
eISSN
DOI
Scopus ID
WOS ID
Pubmed ID
arXiv ID
item.page.harrt.identifier.callno
Other identifier(s)
Journal Title
Volume
Issue
Edition
Start Page
End Page
Access Rights
Access Status
Rights
Rights Holder(s)
Physical Location
Bibliographic Citation
Research Projects
Organizational Units
Authors
Journal Issue
Title
การศึกษาวิเคราะห์บทละครสันสกฤตเรื่องรัตนาวลี ของพระเจ้าศรีหรรษวรรธนะ
Alternative Title(s)
An Analytical Study of the Sanskrit Drama
RATNĀVALī OF ŚRīHARṢAVARDHANA
Author’s Affiliation
Author's E-mail
Editor(s)
Editor’s Affiliation
Corresponding person(s)
Creator(s)
Compiler
Advisor(s)
Illustrator(s)
Applicant(s)
Inventor(s)
Issuer
Assignee
Other Contributor(s)
Series
Has Part
Abstract
วิทยานิพนธ์นี้มีวัตถุประสงค์เพื่อปริวรรตและแปลความบทละครสันสกฤตเรื่องรัตนาวลีจากต้นฉบับภาษา
สันสกฤตเป็นภาษาไทยและเพื่อศึกษาความเป็นมาและลักษณะของบทละครสันสกฤตเรื่องรัตนาวลีรวมทั้งอลังการและรส
ที่ปรากฏในบทละครสันสกฤตเรื่องรัตนาวลี เบื้องต้น
ผู้วิจัยได้ปริวรรตบทละครสันสกฤตเรื่องรัตนาวลีจากอักษรเทวนาครีเป็นอักษรไทยและแปลความ
ต้นฉบับภาษาสันสกฤตเป็นภาษาไทย จากนั้นก็ได้ศึกษาวิเคราะห์ตามวัตถุประสงค์ที่ตั้งไว้ ผลการศึกษาพบว่าเรื่องรัตนาวลีเป็นบทละครภาษาสันสกฤต มีความยาว 4 องก์ ประพันธ์โดย พระเจ้าศรี
หรรษวรรธนะ ซึ่งมีชีวิตอยู่ในช่วง ค.ศ.590 – 647 ทรงเป็นจักรพรรดิผู้ครอบครองดินแดนทางตอนเหนือของอินเดีย
ระหว่างค.ศ.606 – 647 เนื้อหาในเรื่องรัตนาวลีนั้นเป็นละครสันสกฤตเกี่ยวกับความรักของพระราชาอุทยนะแห่งวัตสะกับ
นางสาคริกา หรือเจ้าหญิงรัตนาวลีแห่งลังกา นางข้าหลวงของพระมเหสีวาสวทัตตา บทละครรัตนาวลีมี 4 องก์ ประกอบด้วย บทสนทนาเป็นร้อยแก้วและบทร้อยกรองสลับกัน โดยมีบทสนทนารอยแก้ว 554 ครั้งและบทร้อยกรอง 87 บท ภาษาที่ใช้ในบทละครรัตนาวลีนั้นใช้ภาษาสันสกฤตเป็นหลักคือในบทบรรยายและตัวละครชั้นสูง ส่วนตัวละครหญิงและคนใช้จะใช้ภาษาปรากฤต อย่างไรก็ตาม ต้นฉบับที่ใช้ในการศึกษาครั้งนี้ได้แสดงไว้เฉพาะภาษาสันสกฤต บทละครรัตนาวลีใช้ฉันท์ทั้งหมด 13 ชนิด ฉันท์ที่นิยมใช้เรียงลําดับจากมากไปหาน้อย ได้แก่ 1) ศารทูลวิกรีฑิตฉันท์ มีจํานวน 33 บท 2) สรคธราฉันท์จํานวน 10 บท 3) อารยาฉันท์จํานวน 9 บท 4) อนุษฏุภฉันท์ จํานวน 9 บท 5) วสันตติลกฉันท์จํานวน 9 บท 6) ศิขริณีฉันท์จํานวน 6 บท 7) มาลินฉีันท์จํานวน 3 บท 8) ปฤถวีฉันท์จํานวน 2 บท 9) ประหรรษิณีฉันท์จํานวน 1 บท 10) หริณีฉันท์จํานวน 1 บท 11) ปุษปตาคราฉันท์จํานวน 1 บท 12) ศาลินีฉันท์จํานวน 1 บท และ13) อุปชาติฉันท์ จํานวน 1 บท
ตัวละครสําคัญในเรื่องนี้ ได้แก่ ตัวละครชายคือ พระราชาอุทยนะ (พระเอกเป็นเจ้าชายแห่งเมืองเกาศามพี) วิทูษกะ หรือวสันตกะ (พราหมณ์ผู้เป็นเพื่อนของพระเอก) เยาคันธรายณะ (เสนาบด์) วิชยวรมา (เป็นหลานของรุมัณวัตผู้เป็นองครักษ์ของพระราชา) พาภระวยะ (กรมวัง) วสุภูติ (อํามาตย์ของพระเจ้าวิกรมพาหุผู้เป็นกษัตริย์แห่งเมืองสิงหล)และไอนทรชาลิกะ (ผู้มีเวทมนต์) ตัวละครหญิงได้แก่ รัตนาวลีหรือสาคริกา (นางเอก ธิดาของพระเจ้าวิกรมพาหุแห่งสิงหล) วาสวทัตตา (พระมเหสีของพระราชาอุทยนะ) กาญจนมาลา (นางสนมของพระนางวาสวทัตตา) และสุสังคตา (เป็นนาง
สนม และเป็นเพื่อนของนางเอก) อลังการที่ใช้ในบทละครรัตนาวลีมีความโดดเด่นทั้งในด้านศัพทาลังการ (อลังการทางเสียง) และอรรถาลงั
การ (อลังการดานความหมาย) ได้แก่ ยมก อนุปราส อุปมา อุปมารูปกะอุตเปรกษา ทีปกะ สมาโสกติอรรถานตรันยาสะ
สวภาโวกติ
รสสําคัญที่ปรากฏในบทละครรัตนาวลีได้แก่ศฤงคารรส (ความรัก) วีรรส (ความกล้าหาญ) หาสยรส (ความ
สนุกนาน) กรุณารส (ความสงสาร) และพีภัตสรส (ความน่ารังเกียจ)
The objectives of this study are (1) to transliterate and translate the Ratnāvalī, a play by ŚRīHARṢAVARDHANA, from Sanskrit into Thai, (2) to study the historical background and general characteristics of the play, and (3) to analyze ala kāra and sentiment of the play. The general characteristics of the play include brief story, structure, characters, scenes, incidence time, and form of the play. The text used in the study is The Ratnāvalī of Srihar a-Deva edition with English translation and commentary, edited by M.R. Kale and published by Motilal Banarsidass in 1984. The study was started with gathering the data concerned. Then transliterate the play from Devanāgarī into Thai script and translate the text from Sanskrit into Thai. Study the historical background and general characteristics of the play and, finally, analyze the play with the aspects of ala kāra and sentiment. The results reveal that the Ratnāvalī was composed by the king Sriharsavardhana (590 – 647 AD) of India–he governed the northern area of India for the period 606 – 647 AD. The play is about a great love of the king Udayana of Vatsa with a beautiful princess named Ratnāvalī (Sāgarikā) of Lankā. The play consists of 4 acts with the combination of 554 prose dialogues and 87 verses. There are two languages used in the play; the major language is Sanskrit used for story describing, nobles ,and actors, and the Prākrit language is used for actresses and servants. There are 13 types of “Chanta” which can be ordered by frequency of their use as Śāravikarī ita (33 verses), Saragadharā (10 verses), Ārayā (9 verses), Anush ubha (9 verses), Vasanradilaka (9 verses) Śikhari ī (6 verses), Mālinī(3 verses), P thavī (2 verses),and one verse for each of Prahār i ī, Hari ī,Pu pitagrā, Śālinī and Upajāti. The main characters of actors are Udayana (The Hero, King of Kauśambhī), Vidū aka or Vasanthaka (The Hero's companion and Court-wit), Yaugandharāya a (The Chief Minister of Kaushāmbī), and Vasubhūti (The Minister of Vikramabāhu ). The main characters of actresses are Ratnāvalī or Sāgarikā (The Heroine, Daughter of King Vikramabahu), Vāsavadattā (Queen, wife of Udayana), Kāñcanamālā (Servant of Queen Vāsavadattā), and Susa katā (Servant of Queen Vāsavadattā and friend of Sāgarikā). Found here and there in slokas, ala kāras are both śabdāla kāra and arthāla kāra of various kinds. The ala kāras are Yamaka, Anuprāsa, Upamā, Upamārūpaka, Utpreksa, Dipaka, Samāsokti, Arthāntranyāsa, and Svabhāvokti . The main feeling of sentiment (rasa) is Ś gārarasa, followed by Vīrarasa, Hāsayarasa, Karunārasa, and Pībhatsarasa.
The objectives of this study are (1) to transliterate and translate the Ratnāvalī, a play by ŚRīHARṢAVARDHANA, from Sanskrit into Thai, (2) to study the historical background and general characteristics of the play, and (3) to analyze ala kāra and sentiment of the play. The general characteristics of the play include brief story, structure, characters, scenes, incidence time, and form of the play. The text used in the study is The Ratnāvalī of Srihar a-Deva edition with English translation and commentary, edited by M.R. Kale and published by Motilal Banarsidass in 1984. The study was started with gathering the data concerned. Then transliterate the play from Devanāgarī into Thai script and translate the text from Sanskrit into Thai. Study the historical background and general characteristics of the play and, finally, analyze the play with the aspects of ala kāra and sentiment. The results reveal that the Ratnāvalī was composed by the king Sriharsavardhana (590 – 647 AD) of India–he governed the northern area of India for the period 606 – 647 AD. The play is about a great love of the king Udayana of Vatsa with a beautiful princess named Ratnāvalī (Sāgarikā) of Lankā. The play consists of 4 acts with the combination of 554 prose dialogues and 87 verses. There are two languages used in the play; the major language is Sanskrit used for story describing, nobles ,and actors, and the Prākrit language is used for actresses and servants. There are 13 types of “Chanta” which can be ordered by frequency of their use as Śāravikarī ita (33 verses), Saragadharā (10 verses), Ārayā (9 verses), Anush ubha (9 verses), Vasanradilaka (9 verses) Śikhari ī (6 verses), Mālinī(3 verses), P thavī (2 verses),and one verse for each of Prahār i ī, Hari ī,Pu pitagrā, Śālinī and Upajāti. The main characters of actors are Udayana (The Hero, King of Kauśambhī), Vidū aka or Vasanthaka (The Hero's companion and Court-wit), Yaugandharāya a (The Chief Minister of Kaushāmbī), and Vasubhūti (The Minister of Vikramabāhu ). The main characters of actresses are Ratnāvalī or Sāgarikā (The Heroine, Daughter of King Vikramabahu), Vāsavadattā (Queen, wife of Udayana), Kāñcanamālā (Servant of Queen Vāsavadattā), and Susa katā (Servant of Queen Vāsavadattā and friend of Sāgarikā). Found here and there in slokas, ala kāras are both śabdāla kāra and arthāla kāra of various kinds. The ala kāras are Yamaka, Anuprāsa, Upamā, Upamārūpaka, Utpreksa, Dipaka, Samāsokti, Arthāntranyāsa, and Svabhāvokti . The main feeling of sentiment (rasa) is Ś gārarasa, followed by Vīrarasa, Hāsayarasa, Karunārasa, and Pībhatsarasa.
Table of contents
Description
Sponsorship
Degree Name
ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต
Degree Level
ปริญญาโท
Degree Department
ศูนย์สันสกฤตศึกษา
Degree Discipline
Degree Grantor(s)
มหาวิทยาลัยศิลปากร