Publication: การใช้เหตุผลในพุทธปรัชญาเถรวาท
Submitted Date
Received Date
Accepted Date
Issued Date
2015
Copyright Date
Announcement No.
Application No.
Patent No.
Valid Date
Resource Type
Edition
Resource Version
Language
th
File Type
No. of Pages/File Size
ISBN
ISSN
eISSN
DOI
Scopus ID
WOS ID
Pubmed ID
arXiv ID
item.page.harrt.identifier.callno
Other identifier(s)
Journal Title
วารสารบัณฑิตศาส์น มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย สาขามนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์
Mahamakut Graduate School Journal
Mahamakut Graduate School Journal
Volume
13
Issue
1
Edition
Start Page
23
End Page
35
Access Rights
Access Status
Rights
Rights Holder(s)
Physical Location
Bibliographic Citation
Research Projects
Organizational Units
Authors
Journal Issue
Title
การใช้เหตุผลในพุทธปรัชญาเถรวาท
Alternative Title(s)
Author(s)
Author’s Affiliation
Author's E-mail
Editor(s)
Editor’s Affiliation
Corresponding person(s)
Creator(s)
Compiler
Advisor(s)
Illustrator(s)
Applicant(s)
Inventor(s)
Issuer
Assignee
Other Contributor(s)
Series
Has Part
Abstract
พระพุทธศาสนาถือว่าเหตุผลหรือการใช้เหตุผล ก็คือ การคิดไปตามประสบการณ์เท่าที่แต่ละคน ได้เคยประสบมาในชีวิตของตน เพื่อหาความรู้หรือ ทำความเข้าใจในเรื่องใดเรื่องหนึ่ง โดยนำเอาข้อมูล จากประสบการณ์ของตนเองมาเชื่อมโยงกันแล้วก็ ถอดความหรือตีความออกมาเป็นความรู้ หรือความ เข้าใจในเรื่องนั้นๆ เพราะฉะนั้น เหตุผลจึงใช้ได้หรือ ประยุกต์ได้กับเรื่องที่เป็นข้อเท็จจริงที่มนุษย์เคยมี ประสบการณ์หรือรับรู้ได้ทางประสาทสัมผัสเท่านั้น สิ่งที่นอกเหนือประสบการณ์ของตน มนุษย์จึงไม่ อาจจะใชเ้ หตุเพื่อที่จะรูห้ รือเขา้ ใจความจริงนั้นได ้ ดัง ที่พระพุทธศาสนาเรียกว่า อตกฺกาวจโร คือ ความจริง (ปรมัตถสัจจะ) มิใช่วิสัยของการคิดหรือว่าความ จริงเป็นที่คิดเอาไม่ได้ เหตุผลจึงต้องเป็นการคิดที่ สอดคล้องกับข้อเท็จจริงขั้นสมมติ (สมมติสัจจะ) และ สอดคล้องกับหลักการหรือความเป็นจริง (ปรมัตถ สัจจะ) จึงจะเรียกว่าเป็นการคิดที่มีเหตุผล หรือเป็น เรื่องที่มีเหตุผล แต่พระพุทธศาสนาถือว่า เพียงเหตุผล คือความสอดคล้องเชิงหลักการเท่านั้นยังไม่เพียงพอ ต้องมีเหตุผลคือความสอดคล้องเชิงคุณค่ามาประกอบ ด้วย จึงจะถือว่ามีเหตุผลครบถ้วนที่ควรเชื่อถือหรือ ควรปฏิบัติได้
-
-