ตลาดเป็นสถานที่ที่คนใช้เป็นพื้นที่แลกเปลี่ยนสินค้าในท้องถิ่นเพื่อการใช้ชีวิตประจำวันและการบริโภค ตลาดสะท้อนถึงสภาพเศรษฐกิจและการค้า รวมทั้งการเติบโตของเมืองและลักษณะทางสังคมและวัฒนธรรมของแต่ละชุมชน บทความวิจัยเรื่อง กำเนิดและพัฒนาการตลาดสดในเขตเทศบาลเมืองอุบลราชธานี มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษากำเนิดและพัฒนาการของตลาดสดของจังหวัดอุบลราชธานี โดยใช้กรอบแนวทางการศึกษาประวัติศาสตร์เศรษฐกิจ จากกรณีศึกษาตลาดสดเทศบาล 3 (ตลาดใหญ่) ตลาดสดเทศบาล 2 (ตลาดน้อย) และตลาดเอกชน คือตลาดทยาประศาสน์ (ตลาดบ้านดู่ใหม่) ผลการศึกษาพบว่า ตลาดสดทั้งสามตลาดกำเนิดมาจากพัฒนาการของการเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจ โดยเป็นผลจากการปรับเปลี่ยนโครงสร้างของชุมชนท้องถิ่นไปสู่โครงสร้างชุมชนเมือง โดยเฉพาะการสร้างทางรถไฟ การสร้างถนน และบริบทของสงครามโลกครั้งที่ 2 สงครามเวียดนาม การเข้ามาตั้งฐานทัพของประเทศสหรัฐอเมริกาในจังหวัดอุบลราชธานี รวมทั้งการเปลี่ยนแปลงการบริหารการปกครองส่วนท้องถิ่น

บทความนี้มุ่งศึกษาความสัมพันธ์ทางสังคม เศรษฐกิจ และการสร้างเครือข่ายใหม่ของคนเมืองเชียงใหม่ท่ามกลางสถานการณ์สงครามโลกครั้งที่ 2 ที่ต้องดำเนินชีวิตอยู่ร่วมกับกองทหารญี่ปุ่นซึ่งเข้าประจำการในพื้นที่ เนื่องจากจังหวัดเชียงใหม่เป็นหนึ่งในพื้นที่ตั้งทัพและเตรียมเสบียงของทหารญี่ปุ่นก่อนเดินทางไปรบแนวหน้า เมื่อต้องเผชิญกับภาวะความยากลำบากในช่วงสงคราม ประกอบกับภาวะทางเศรษฐกิจที่คับขัน คนเมืองเชียงใหม่บางกลุ่มมีการปรับตัวให้เข้ากับสถานการณ์โดยอาศัยทักษะเฉพาะบุคคลและโอกาสทำกำไรจากการค้าขาย ตลอดจนการอาศัยความช่วยเหลือในด้านการรักษาพยาบาลในสถานการณ์ที่ยารักษาโรคอยู่ในช่วงขาดแคลนเนื่องจากภัยสงคราม ซึ่งมุมมองด้านความเป็นอยู่ของประชาชนเหล่านี้ เป็นการเพิ่มมิติการเรียนรู้ประวัติศาสตร์สงครามโลกครั้งที่ 2 ในประเทศไทยอย่างลึกซึ้ง การวิเคราะห์หลักฐานจากคำบอกเล่าและบันทึกส่วนบุคคลที่มีส่วนร่วมกับสถานการณ์ข้างต้น ทำให้พบประเด็นที่น่าสนใจเกี่ยวกับรูปแบบความสัมพันธ์ระหว่างคนเมืองเชียงใหม่ในพื้นที่กับทหารญี่ปุ่นที่เข้ามาตั้งค่ายบริเวณใกล้เคียง โดยเป็นการตั้งข้อสังเกตเบื้องต้นโดยอ้างอิงจากหลักฐานเป็นสำคัญ 3 ประเด็น ได้แก่ ความสัมพันธ์ทางเศรษฐกิจผ่านการค้าขาย การสร้างรายได้จากการจ้างงาน และการช่วยเหลือด้านการแพทย์ในสภาวะที่ขาดแคลน เหล่านี้นำไปสู่ทัศนคติอันดีของประชาชนที่มีต่อทหารญี่ปุ่นเพื่อเปิดโลกทัศน์องค์ความรู้ด้านประวัติศาสตร์ประชาชนเพิ่มมากขึ้น

มณฑลยูนนานตั้งอยู่ภาคตะวันตกเฉียงใต้ของจีนมีพรมแดนติดกับเวียดนาม ทำให้ยูนนานและเวียดนามมีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกัน และมีชาวยูนนานอพยพเข้าสู่เวียดนามอย่างต่อเนื่องนนับตั้งแต่สมัยโบราณ บทความนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการอพยพของชาวยูนนานเข้าสู่เวียดนามตั้งแต่สมัยโบราณถึงคริสต์ศตวรรษที่ 19 โดยใช้วิธีวิจัยทางประวัติศาสตร์ ด้วยการวิเคราะห์ข้อมูลจากเอกสารจีนเป็นหลัก ผลการศึกษาพบว่า การอพยพของชาวยูนนานเข้าสู่เวียดนามแบ่งได้เป็น 2 ช่วงคือ (1) ตั้งแต่สมัยโบราณถึงค.ศ. 938 เป็นสมัยที่เวียดนามอยู่ใต้การปกครองของจีนและมีอาณาจักรน่านเจ้าตั้งอยู่ในพื้นที่ยูนนาน มีชาวยูนนานอพยพเข้าสู่เวียดนามด้วยสาเหตุทางการค้า การสงครามและการลี้ภัยทางการเมือง โดยใช้เส้นทางบกและเส้นทางแม่น้ำ 3 เส้นทาง เส้นทางแรกเริ่มจากเมืองหมีลิ่ง(เวียดนาม) ถึงอี้โจว(ยูนนาน) เส้นทางที่สองเชื่อมโยงระหว่างแถบทะเลสาบเอ๋อร์ไห่(ยูนนาน)กับเวียดนาม เส้นทางที่สามเริ่มต้นจากเมืองอานหนาน(เวียดนาม)ถึงเมืองต้าหลี่(ยูนนาน) (2) ช่วง ค.ศ. 939-1885 เป็นช่วงที่เวียดนามเป็นอิสระจากจีน มีการพัฒนาเส้นทางบกและเส้นทางแม่น้ำดั้งเดิมระหว่างยูนนานกับเวียดนาม(เส้นทางที่สาม)ให้สมบูรณ์มากยิ่งขึ้น รวมทั้งได้เปิดเส้นทางบกและเส้นทางแม่น้ำอีก 2 เส้นทาง ซึ่งเริ่มจากเมืองเหมิงจื้อ(ยูนนาน) โดยเส้นทางแรกไปถึงแม่น้ำฟู่เหลียง(เวียดนาม) ส่วนเส้นทางที่สองไปถึงบริเวณป๋ายเฮ่อซานฉีเจียง ที่เป็นชุมทางแม่น้ำแดง แม่น้ำโล และแม่น้ำดำ (เวียดนาม) ในช่วงนี้ชาวยูนนานอพยพเข้าสู่เวียดนามมีจำนวนเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง สาเหตุการอพยพมีความหลากหลายมากขึ้น ทั้งสาเหตุทางด้านเศรษฐกิจ เพื่อทำการค้าและการทำเหมืองแร่กับสาเหตุทางด้านการเมือง การสงคราม การถูกเวียดนามกวาดต้อนไป การหลบหนีจากการจับกุมของรัฐ ผลกระทบจากการยกเลิกระบบ “ถู่ซือ”และการหลบเลี่ยงการปราบปรามกบฏ