ปรัชญาพุทธเถรวาท

Permanent URI for this collection

https://harrt.in.th/handle/123456789/22

Browse

Browsing ปรัชญาพุทธเถรวาท by Subject "Analysis"

Now showing 1 - 2 of 2
  • No Thumbnail Available
    Publication
    การศึกษาเชิงวิเคราะห์แนวคิดเรื่องวิญญาณ ในพุทธปรัชญาเถรวาท
    พระอภิชาติ อภิญาโณ; Phraapichat Abhiñano (2017)
    วิทยานิพนธ์เรื่องนี้มีจุดประสงค์ดังต่อไปนี้ 1) เพื่อศึกษาแนวคิดเรื่องวิญญาณโดยทั่วไป 2) เพื่อศึกษาแนวคิดเรื่องวิญญาณในพุทธปรัชญาเถรวาท 3) เพื่อวิเคราะห์แนวคิดเรื่องวิญญาณในพุทธปรัชญาเถรวาท โดยศึกษาจากเอกสารปฐมภูมิ คือ พระไตรปิฎก อรรถกถา หนังสือ เอกสาร และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง ผลการวิจัยพบว่า 1. วิญญาณในทัศนะทั่วไป ฝ่ายตะวันออก พบว่า วิญญาณ เป็นของเที่ยงแท้ ไม่เปลี่ยนแปลง เมื่อร่างกายแตกสลาย ก็จะไปเวียนว่ายตายเกิดในร่างกายใหม่ ส่วนฝ่ายตะวันตก พบว่า วิญญาณมีลักษณะเคลื่อนไหวได้ มีลักษณะโปร่งใส เป็นธาตุรู้ เป็นอมตะนิรันดร 2. วิญญาณในพุทธปรัชญาเถรวาท มี 2 ประเด็น ได้แก่ ประเด็นที่ 1 วิญญาณ หมายถึง ชีวิต ที่เป็นนามธรรม ไม่สูญสลายเหมือนวัตถุรูปธรรม และก่อน ที่วิญญาณจะดับ วิญญาณดวงเก่าจะถ่ายทอดคุณสมบัติต่างๆ อย่างครบถ้วนให้วิญญาณดวงใหม่ไว้หมดแล้วจึงดับ ประเด็นที่ 2 วิญญาณ หมายถึง ธรรมชาติรู้แจ้งอารมณ์ในทางทวารต่างๆ คือ ทางตา ได้แก่ การเห็น ทางหู ได้แก่ การได้ยิน เป็นต้น และวิญญาณนี้เกิดขึ้นจากเหตุปัจจัย ถ้าไม่มีเหตุปัจจัยที่ทําให้เกิด วิญญาณก็ไม่เกิด การเกิดและการดับของวิญญาณ จึงขึ้นอยู่กับเหตุปัจจัย 3. วิเคราะห์วิญญาณในพุทธปรัชญาเถรวาท พบว่า สิ่งมีชีวิตทั้งหลายมีวิญญาณ มีความรู้สึก แม้ร่างกายจะแตกสลาย วิญญาณก็จะไปเกิดใหม่เวียนว่ายในสังสารวัฏ เพราะกรรมเป็นผู้กําหนด แต่สิ่งที่ ไม่มีวิญญาณ เช่น ต้นไม้ เมื่อตายไปก็สลายไป เป็นต้น ส่วนวิญญาณที่เป็นสภาพรู้แจ้งอารมณ์ทางทวารต่างๆ เช่น ทางตา ทางหู เป็นต้น การรับรู้ จะต้องอาศัยการทํางานผ่านทางระบบประสาทสัมผัส จึงจะทําหน้าที่เห็น หรือได้ยิน เป็นต้นได้ เพราะอาศัยเหตุปัจจัยจึงเกิดขึ้นได้
  • No Thumbnail Available
    Publication
    การศึกษาวิเคราะห์จริยศาสตร์ในหลักมัชฌิมาปฏิปทาของพุทธปรัชญาเถรวาท
    พระสุรพงษ์ ธีรธมฺโม (โปร่งไธสง); วิเชียร ชาบุตรบุณฑริก; พระปลัดกิตติ ยุตฺติธโร; Phra Surapong Dhīradhammo (Prongthaisong); Wichian Chabutbuntrik; Phra Palad Kitti Yuttidharo (2023)
    การวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ คือ 1) ศึกษาหลักมัชฌิมาปฏิปทาในพุทธปรัชญาเถรวาท 2) ศึกษาหลักจริยศาสตร์ในพุทธปรัชญาเถรวาท และ 3) ศึกษาวิเคราะห์จริยศาสตร์ในหลักมัชฌิมาปฏิปทาของพุทธปรัชญาเถรวาท เป็นการศึกษาวิจัยเชิงเอกสาร และนำเสนอข้อมูลในรูปแบบการเขียนเชิงพรรณนา ผลการวิจัยพบว่า มัชฌิมาปฏิปทาในพุทธปรัชญาเถรวาท คือ ทางสายกลาง มีความสำคัญต่อการดำเนินชีวิต เป็นทางปฏิบัติสายกลาง เพื่อให้ถึงความดับทุกข์ด้วยปัญหาแห่งทุกข์ด้วยปัญญา คือการดำเนินชีวิตที่ดีเพื่อกำหนดรู้ทุกข์และปัญหาแห่งทุกข์ หรือปฏิปทาเพื่อกำหนดรู้ทุกข์ เมื่อปฏิบัติตามหลักมัชฌิมาปฏิปทาจะก่อให้เกิดจักษุ ก่อให้เกิดญาณ ซึ่งเป็นไปเพื่อความสงบ เพื่อความรู้ยิ่ง เพื่อความตรัสรู้ และเพื่อนิพพาน จริยศาสตร์ในพุทธปรัชญาเถรวาท คือ เป็นศาสตร์ที่ว่าด้วยความประพฤติของมนุษย์ว่าสิ่งในควรประพฤติและสิ่งไหนไม่ควรประพฤติ และสิ่งไหนไม่ควรประพฤติและการปฏิบัติ เพื่อให้เข้าถึงความดีสูงสุด พุทธจริยศาสตร์มี 3 ระดับ คือ 1) จริยศาสตร์ระดับต้น ได้แก่ เบญจศีล 2) จริยศาสตร์ระดับกลาง ได้แก่ กุศลกรรมบถ 10 และ 3) จริยศาสตร์ระดับสูง ได้แก่ อริยมรรคมีองค์ 8 พุทธจริยศาสตร์นั้นเป็นแนวทางปฏิบัติเพื่อนิพพาน วิเคราะห์จริยศาสตร์ในหลักมัชฌิมาปฏิปทาในพุทธปรัชญาเถรวาทนั้น เป็นหลักปฏิบัติเพื่อละความชั่ว กระทำความดี เพื่อให้เข้าถึงเป้าหมายสูงสุดคือนิพพาน มัชฌิมาปฏิปทาหรือทางสายกลาง มี 2 คือ 1) ธรรมสายกลางในการปฏิบัติเรียกว่ามัชเฌนธรรมเทศนา และ 2) ทางสายกลางในการปฏิบัติเรียกว่ามัชฌิมาปฏิปทา ซึ่งเป็นหนทางไปสู่ความดับทุกข์คือเข้าสู่พระนิพพาน