Publication: ความเปลี่ยนแปลงในชนบทภาคเหนือ : ศึกษาการ จัดการสมบัติชุมชนของ ชุมชน และ หย่อมบ้าน อำเภอแม่แจ่ม จังหวัดเชียงใหม่ พ.ศ. 2500 - 2550
Submitted Date
Received Date
Accepted Date
Issued Date
2013
Copyright Date
Announcement No.
Application No.
Patent No.
Valid Date
Resource Type
Edition
Resource Version
Language
th
File Type
No. of Pages/File Size
ISBN
ISSN
eISSN
DOI
Scopus ID
WOS ID
Pubmed ID
arXiv ID
item.page.harrt.identifier.callno
Other identifier(s)
Journal Title
Volume
Issue
Edition
Start Page
End Page
Access Rights
Access Status
Rights
Rights Holder(s)
Physical Location
Bibliographic Citation
Research Projects
Organizational Units
Authors
Journal Issue
Title
ความเปลี่ยนแปลงในชนบทภาคเหนือ : ศึกษาการ จัดการสมบัติชุมชนของ ชุมชน และ หย่อมบ้าน อำเภอแม่แจ่ม จังหวัดเชียงใหม่ พ.ศ. 2500 - 2550
Alternative Title(s)
Rural transformation in Northern Thailand : A Study of common property management of Community and Sub-Village Cluster in Mae Chaem district, Chiang Mai province from 1957 to 2007
Author(s)
Author’s Affiliation
Author's E-mail
Editor(s)
Editor’s Affiliation
Corresponding person(s)
Creator(s)
Compiler
Advisor(s)
Illustrator(s)
Applicant(s)
Inventor(s)
Issuer
Assignee
Other Contributor(s)
Series
Has Part
Abstract
วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความเปลี่ยนแปลงของชนบทภาคเหนือผ่านการศึกษาความเปลี่ยนแปลงของระบบความสัมพันธ์ภายใน ”ชุมชน” และ ”หย่อมบ้าน” บนฐานการจัดการสมบัติชุมชนในช่วง พ.ศ. 2500-2550 ภายใต้บริบทต่างๆ ทั้งเศรษฐกิจ การเมือง วัฒนธรรม อันนำมาซึ่งการเปลี่ยนแปลงสถานภาพและความหมายของชุมชนชนบทในสังคมไทย พร้อมกันนั้นต้องการอธิบายว่าการที่ “ชุมชน” กับ “หย่อมบ้าน” มีขนาดและระบบความสัมพันธ์ที่แตกต่างกัน ทำให้มีศักยภาพในการจัดการสมบัติชุมชนที่แตกต่างกัน
จากการศึกษาพบว่าความเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจจากการเปลี่ยนระบบการผลิตแบบยังชีพไปเป็นการผลิตเชิงพาณิชย์อย่างเข้มข้น รวมทั้งการสถาปนาอำนาจรัฐเหนือพื้นที่ในช่วงเวลาดังกล่าวได้เปลี่ยนระบบความสัมพันธ์ในชนบทอย่างกว้างขวางและลึกซึ้ง จากระบบความสัมพันธ์ที่เปลี่ยนแปลงไปนี้ ส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงสถานภาพ ความหมายของสมบัติชุมชนตามไปด้วย เดิมทีชาวบ้านหลายๆหยอมบ้านจัดระบบความสัมพันธ์โดยรวมกลุ่มเป็นชุมชนขนาดใหญ่เพื่อก้าวข้ามข้อจำกัดในการดำเนินชีวิต ทั้งด้านทรัพยากร แรงงาน ฯลฯ ด้วยการสถาปนาสมบัติชุมชนขึ้นมา เช่น ที่ดิน แหล่งน้ำ พิธีกรรม การแลกเปลี่ยนแรงงาน ฯลฯ ซึ่งคนในชุมชนจะจัดการ รักษา และใช้ประโยชน์ร่วมกัน
ต่อมาเมื่อความเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจและการขยายอ านาจรัฐถาโถมเข้าสู่ชนบท ทำให้การผลิตแบบยังชีพถูกแทนที่ด้วยการผลิตเชิงพาณิชย์ ใช้ทุนอย่างเข้มข้น ทั้งเม็ดเงิน เครื่องจักร แรงงาน และการปฏิสัมพันธ์กับตลาดอย่างแนบแน่น รูปแบบการผลิตเป็นไปในเชิงปัจเจก ขณะที่การขยายอำนาจรัฐผ่านการประกาศพื้นที่ป่าอนุรักษ์ทำให้ชาวบ้านไม่สามารถแสวงหาที่ดินได้อย่างอิสระ การปรับตัวของพวกเขาคือการยึดครองที่ดินที่เป็ นสมบัติชุมชนมาเป็ นสมบัติส่วนตัวเพื่อใช้เป็นปัจจัยการผลิต ดังนั้นเมื่อสมบัติชุมชนที่ท าหน้าที่ร้อยรัดความสัมพันธ์ของคนในชุมชนถูกทำลายลงทำให้ไร้พลังเกาะเกี่ยวกันภายใน ในที่สุดความเป็นชุมชนในปัจจุบันไม่มีอีกต่อไป
นอกจากนี้ ยังพบว่า ความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นมีผลทำให้สมบัติชุมชนในระดับชุมชนพังทลายลงก่อนเพราะเป็นหน่วยความสัมพันธ์ขนาดใหญ่ มีสมาชิกที่หลากหลาย มีอาณาเขตที่ไม่แน่นอนทำให้ระบบการควบคุมหละหลวมจึงถูกชาวบ้านยึดครองเป็นสมบัติส่วนตัวก่อน ขณะที่สมบัติชุมชนระดับหย่อมบ้านได้พังทลายลงทีหลังเพราะเป็ นหน่วยความสัมพันธ์ขนาดเล็ก มีจำนวนสมาชิกและอาณาเขตที่แน่นอน ท าให้ระบบการควบคุมมีความเข้มข้นมากกว่าในระดับชุมชนพร้อมกันนั้นยังพบว่าความหมายของสมบัติชุมชนมิได้หยุดนิ่ง สามารถเปลี่ยนแปลงไปมาได้ อย่างในอดีตชาวบ้านมีข้อจำกัดในการดำเนินชีวิตต้องพึ่งพาทรัพยากรรอบตัวจึงต้องให้ความหมายกบสมบัติชุมชนที่เป็นแหล่งหล่อเลี้ยงชีวิต ทว่าจากความเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจ ชาวบ้านสะสมทุนจนเลื่อนชนชั้นได้ ปัจจัยในการดำเนินชีวิตย้ายตำแหน่งจากทรัพยากรรอบตัวไปอยูที่ระบบตลาด สมบัติชุมชนจึงถูกเปลี่ยนความหมายจากแหล่งหล่อเลี้ยงชีวิตไปเป็นปัจจัยการผลิตแทน เช่นเดียวกบสถานภาพของสมบัติชุมชนที่สามารถเปลี่ยนแปลงสถานะภาพไปมาได้ จากเดิมที่เป็นสมบัติชุมชน แต่จากการสถาปนาอำนาจเหนือพื้นที่ของรัฐทำให้สมบัติชุมชนเหล่านั้นเปลี่ยนไปเป็นสมบัติของรัฐ ครั้นเมื่อมีความเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจสมบัติชุมชนรวมทั้งสมบัติของรัฐเหล่านั้นก็พร้อมจะถูกเปลี่ยนสถานภาพมาเป็นสมบัติส่วนตัวได้ทุกเมื่อ
The thesis study the rural transformation trajectory in the Northern Thailand through the aspect of relationship transformation in the “community” and “sub-village cluster” based on the common property management during 1957-2007 under the various context of economic, political and cultural, which led to the transformation of the position and meaning of the rural community in Thailand. The study also illustrate that different sizes and different relationship features between the “community” and the “sub-village cluster” have been significant contribute to the different capacity of common property management. The findings reveal that the rural economic transformation from the subsistence economy to the market-based economy increasing rapidly. In the other hands, the constitution of the state authority over territory, has been transforming the relationship in the rural society vastly and profoundly. This transformed relationship has been subsequently contributes to the transformation of the position and meaning of the common property. In the past, the rural remains in the several units of the sub-village clusters. Then they were aggregated to be a community for overcome the living conditions included
property, labor and so on
through constitution of common property such as water resources, rituals and so on, and the villagers in the community have to participate in management and conservation activities. Then the economic transformation and state authority fluxing in the rural society, substitute the subsistence economy by the market-based economy. There are the intensive capitals including finance, machine, labor as well as its relevance to the market intimately and the mode of production becoming more individualism. While the state power expansion was rectified through the process of conservative forest constitution impact to the villagers and they do not have power to pioneer the new land to use freely. Their adjustment is that they possess the common property as the means of production. Therefore, when the common property was destroyed and the power that links the relationship among the villagers was disappeared. Consequently, the community-ness in nowadays is not exist anymore. Moreover, the collapse of the common property management come from several factors included: the unit of relationship is too large, numerous members and the ambiguity of the territory boundaries. These factors cause the control system of the common property reckless. Consequently, the villagers possess the common property. Then the common properties in the sub-village cluster level are collapse, because it is the small unit of relationship, the amount of member is stable and territory is clearer than the community. Furthermore, the study also found that the meaning of the common property is variable. For instance, when the villagers undergo the limited conditions of living that is the surrounding property
therefore, they gave the meaning of common property as the means of living sources. Then, the economic transformation had come and the villagers can accumulate the capitals till they can mobile to the upper class. Therefore, the means of livelihoods are disposed from the surrounding properties to the market-based economy. Lastly, the common property was changed its meaning from the means to foster livelihoods to be the means of production. As well as the position of the common property that can transform its position fluidly. As in the past, the surrounding resources were common property. Then, when the state constituted its power, it pushes those common property dispose to the state properties. Therefore, when the economic transformation has come to the community, both common property and state property are readily to dispose to the private properties.
The thesis study the rural transformation trajectory in the Northern Thailand through the aspect of relationship transformation in the “community” and “sub-village cluster” based on the common property management during 1957-2007 under the various context of economic, political and cultural, which led to the transformation of the position and meaning of the rural community in Thailand. The study also illustrate that different sizes and different relationship features between the “community” and the “sub-village cluster” have been significant contribute to the different capacity of common property management. The findings reveal that the rural economic transformation from the subsistence economy to the market-based economy increasing rapidly. In the other hands, the constitution of the state authority over territory, has been transforming the relationship in the rural society vastly and profoundly. This transformed relationship has been subsequently contributes to the transformation of the position and meaning of the common property. In the past, the rural remains in the several units of the sub-village clusters. Then they were aggregated to be a community for overcome the living conditions included
property, labor and so on
through constitution of common property such as water resources, rituals and so on, and the villagers in the community have to participate in management and conservation activities. Then the economic transformation and state authority fluxing in the rural society, substitute the subsistence economy by the market-based economy. There are the intensive capitals including finance, machine, labor as well as its relevance to the market intimately and the mode of production becoming more individualism. While the state power expansion was rectified through the process of conservative forest constitution impact to the villagers and they do not have power to pioneer the new land to use freely. Their adjustment is that they possess the common property as the means of production. Therefore, when the common property was destroyed and the power that links the relationship among the villagers was disappeared. Consequently, the community-ness in nowadays is not exist anymore. Moreover, the collapse of the common property management come from several factors included: the unit of relationship is too large, numerous members and the ambiguity of the territory boundaries. These factors cause the control system of the common property reckless. Consequently, the villagers possess the common property. Then the common properties in the sub-village cluster level are collapse, because it is the small unit of relationship, the amount of member is stable and territory is clearer than the community. Furthermore, the study also found that the meaning of the common property is variable. For instance, when the villagers undergo the limited conditions of living that is the surrounding property
therefore, they gave the meaning of common property as the means of living sources. Then, the economic transformation had come and the villagers can accumulate the capitals till they can mobile to the upper class. Therefore, the means of livelihoods are disposed from the surrounding properties to the market-based economy. Lastly, the common property was changed its meaning from the means to foster livelihoods to be the means of production. As well as the position of the common property that can transform its position fluidly. As in the past, the surrounding resources were common property. Then, when the state constituted its power, it pushes those common property dispose to the state properties. Therefore, when the economic transformation has come to the community, both common property and state property are readily to dispose to the private properties.
Table of contents
Description
Sponsorship
Degree Name
ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต
Degree Level
ปริญญาโท
Degree Department
บัณฑิตวิทยาลัย
Degree Discipline
Degree Grantor(s)
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่