) และแบ่งประเภทของโยคะเป็น 4 ขั้นตอนใหญ่ คือ ขั้นเสวา ขั้นอุปสาธนะ ขั้นสาธนะ ขั้นมหาสาธนะ ในโยคะทั้ง 4 ขั้นตอนนี้ถูกผสมอยู่ในโยคะทั้ง 2 แบบหลัก ลัทธิศักติถูกนำเข้ามารวมกับพระธยานิพุทธทั้ง 5 ซึ่งเป็นตัวแทนขันธ์ทำให้เกิดพลัง และก่อกำเนิดเป็นเทพเจ้าต่างๆ

คัมภีร์ลลิตวิสตระ เป็นคัมภีร์ที่ว่าด้วยเรื่องพุทธประวัติเชิงปาฏิหาริย์ เป็นผลงานเขียนของนิกายสรวาสติวาท ซึ่งเป็นนิกายที่ถือว่า “ทุกสิ่งมีอยู่จริง” โดยความหมายก็คือ ขันธ์ ๕ หรือธรรมทั้งปวงทั้งในอดีต อนาคต และปัจจุบัน มีอยู่จริง เพราะความ...สรุปได้ ๗ นัย คือ๑. ว่างจากความเป็นสัตว์ บุคคล ๒. ว่างจากกิเลส หรือว่างจากสังขาร ๓. ว่างเพราะพิจารณาว่าสรรพสิ่งเป็นอนัตตา ๔. ว่างโดยท าใจก าหนดให้ความว่างนั้นเป็นอารมณ์ของจิตในการเจริญสมาบัติ ๕. ว่างเพราะสรรพสิ่งเป็นสิ่งที่ท านายไม่ได้๖

อะไรนั้น เนื้อหาของการสนทนาระหว่างพระพุทธเจ้ากับมาร ภิกษุกับมาร หรือภิกษุณีกับมาร ส่วนมากจะเป็นเนื้อหาเกี่ยวกับหลักปรัชญาชีวิต แต่เนื้อหาบางพระสูตรมารมีลักษณะเป็นนามธรรมหรือเรียกว่า “ธรรมาธิษฐาน”กล่าวคือ กิเลสมาร มารคือกิเลสขันธมารมารคือเบญจขันธ์อภิ