การศึกษาวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ ๒ ประการคือ ๑) เพื่อศึกษาทุกข์และสาเหตุของทุกข์ในขันธ์ ๕ ๒) เพื่อศึกษาวิเคราะห์การดับทุกข์ในขันธ์ ๕ ตาแนวคิดในพุทธปรัชญาเถรวาทและทัศนะของปราชญ์ทางพุทธศาสนา เป็นการศึกษาวิจัยเชิงเอกสาร (Documentary research) ด้วยวิธีการ...วิเคราะห์เชิงพรรณนา ผลการวิจัยพบว่า ขันธ์ ๕ เป็นกระบวนการที่มีความสัมพันธ์เชิงเหตุและผล ดำเนินไปตามกระแสแห่งเหตุปัจจัยความสืบต่อของขันธ์แต่ละขันธ์ ทำให้มนุษย์หลงยึดถือว่าเป็นตัวตนจนเกิดเป็นอุปาทานขันธ์ ๕ ขึ้นซึ่งเป็นที่มาของทุกข์ พุทธปรัชญาจำแนกทุกข์ครอบคลุม

ถ้าเกิดขึ้นในปัญจโวการภูม(ภูมิที่มีขันธ์ ๕) นามขันธ์และรูปขันธ์ต้องเกิดขึ้นร่วมกันเสมอ ส่วนจตุโวการภูมิ(ภูมิที่มีนามขันธ์ ๔) และเอกโวการภูมิ (ภูมิที่มีรูปขันธ์) นามและรูปเกิดขึ้นร่วมกันไม่ได้ผลการวิเคราะห์พบว่า การเกิดขึ้นร่วมกันระหว่างนามและรูปที่...การวิจัยครั้งนี้ศึกษาวิเคราะห์เรื่องรูป มีวัตถุประสงค์ คือเพื่อศึกษาเรื่องรูป การเกิดขึ้นร่วมกันระหว่างนามกับรูป และเน้นวิเคราะห์รูปในคัมภีร์พระพุทธศาสนาเถรวาทมีความลึกซึ้งมากน้อยเพียงใดผลการศึกษาพบว่า รูปขันธ์หมายถึงสิ่งที่ต้องเกิด ตั้ง แตกสลายไป

วิเคราะห์การพัฒนา คุณภาพชีวิตด้วยหลักคำสอนเรื่องทุกข์ในพุทธ ปรัชญาเถรวาท ผลการศึกษาพบว่า ความยึดมั่นในขันธ์ 5 เป็นเหตุให้เกิดทุกข์ เพราะสัตว์ที่เกิดมามีธาตุขันธ์หนีไม่พ้นความทุกข์ และความทุกข์มีรากเหง้าของกิเลสอีก คือ โลภะ โทสะ และ โมหะ ไม่ใช่เฉพาะแต่

ธรรมชาติแห่งความเสมอ กันของสังขารทั้งปวง คือ ไม่เที่ยง เพราะเกิดดับสืบ ต่อกันตลอดเวลา เป็น ทุกข์ เพราะถูกบีบคั้นให้ทนอยู่ ในสภาพเดิมไม่ได้ ไม่ใช่ตัวตน เพราะบังคับให้เป็นไป ตามความปรารถนาไม่ได้ 2. วิปัสสนาญาณ คือ ปัญญารู้แจ้ง รูปนามขันธ์ 5 ด้วยการเจริญสติ...ปัฏฐาน 4 กำหนดรู้กาย เวทนา จิต ธรรม จนรู้เห็นรูปนามโดยความเป็นไตรลักษณ์ เพื่อ ละคลายความยึดมั่นถือมั่นในอุปาทานขันธ์ 5 ว่า เป็นตัวตนของเรา 3. สภาวะไตรลักษณ์ เป็นความเสมอกันของสังขาร ทั้งปวง คือ ไม่เทียง เป็นทุกข์ ไม่ใช่ตัวตน ผู้เจริญสติปฏัฐาน 4 มี

ขันธ์คือฟองน้ำ และสามารถจำแนกกระบวนการถ่ายโยงทางมโนอุปลักษณ์เกี่ยวกับเบญจขันธ์ได้ ๗ ประเภท คือ ๑) เบญจขันธ์ คือ วัตถุ, ๒) เบญจขันธ์ คือ พาหนะ, ๓) เบญจขันธ์ คือ สิ่งไม่มีชีวิต, ๔) เบญจขันธ์ คือ ผลไม้, ๕) เบญจขันธ์ คือ สัตว์, ๖) เบญจขันธ์ คือ ธรรมชาติ...วิทยานิพนธ์เรื่อง "การวิเคราะห์อุปลักษณ์เกี่ยวกับเบญจขันธ์ในพระสุตตันตปิฎก" พบว่ามี ๓๕ อุปลักษณ์ และสามารถจำแนกประเภทของอุปลักษณ์เกี่ยวกับเบญจขันธ์ได้๑๗ประเภทได้แก่ เบญจขันธ์คือผลมะม่วง, เบญจขันธ์คือแก้วไพฑูรย์, เบญจขันธ์คือเกวียน, เบญจขันธ์คือผ้า

ว่า ขันธ์ ๕ คือ กอง หมวดหมู่ ๕ ประการ คือ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ซึ่งเรียกว่ากระบวนการเกิดขึ้นแห่งชีวิต ขันธ์ ๕ ย่อลงได้เป็น ๒ อย่าง คือ กายกับจิตหรือรูปกับนามชีวิตต้องประกอบด้วยจิตและกาย กายเป็นรูปธรรม จิตเป็นนามธรรม พุทธปรัชญาเถรวาทมองเห็น...ปัจจัยให้กันและกันเกิดขึ้น เรื่องขันธ์ ๕ และจิตทำให้รู้ว่ากระบวนการที่เรียกว่าชีวิตเป็นอย่างไรและให้รู้ว่า กิเลสนั้นเกิดขึ้นมาโดยอาศัยจิตกิเลสเป็นสิ่งที่ทำใจให้เศร้าหมองความชั่วที่แฝงอยู่ในความรู้สึกนึกคิด ทำให้จิตใจขุ่นมัวกิเลสเกิดขึ้นโดยอาศัยขันธ์ ๕

The purposes of this thesis were

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ คือ ๑) เพื่อศึกษาปัญหาอภิปรัชญาในพุทธปรัชญาเถรวาท ๒) เพื่อศึกษาแนวคิดเรื่องขันธ์ ๕ ในพุทธปรัชญาเถรวาท ๓) เพื่อวิเคราะห์แนวคิดเรื่องขันธ์ ๕ ในเชิงอภิปรัชญา การวิจัยในครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพใช้วิธีวิเคราะห์เชิง...เห็นว่าเที่ยง, ความเห็นว่าอัตตาและโลกเที่ยงแท้ยั่งยืนคงอยู่ตลอดไป และอุจเฉททิฏฐิ ความเห็นว่าขาดสูญ, ความเห็นว่าอัตตาและโลกซึ่งจักพินาศขาดสูญหมดสิ้นไป ขันธ์ ๕ เป็นการรวมส่วนประกอบของกระบวนการแห่งชีวิต ได้แก่ รูป (กาย) เวทนา (ความรู้สึก) สัญญา (ความจำ

The current study is dedicated to a critical investigation of the concept of Anatta in Theravada Buddhism and its behavioral implications. The research is solely based on the analysis of secondary data. In addition to examining the text of Sutta Pitaka to determine the nature and the main pillars of Anatta, it also examines academic studies dedicated to the interpretation of Anatta and its application in psychotherapy and behavioral interventions. It was found that Anatta is one of the most important notions in Theravada Buddhism and one of the three marks of existence. The embracement of Anatta implies breaking a link between people and the five aggregates, including forms, feelings, perceptions, fabrications, and consciousness. Theravada Buddhism uses Anatta to deny the existence of the twelve variations of the self as well as the cosmic self. At the same time, it should be noted that the existence of the self is not explicitly denied in Sutta Pitaka. The study shows that many scholars point at promising prospects of integrating Anatta into Western psychotherapeutic practices. In addition to better understanding Buddhist patients, Anatta could also help develop mindfulness, implement effective stress coping techniques, encourage socially responsible behaviors, improve empathy, and better reflect on one’s actions. The study concludes that Anatta is not only an important theoretical concept but also a valuable practical tool that could be effectively utilized in various settings to prevent suffering, cope with stress, and improve psychological well-being. Findings of the research could be considered valuable both from the theoretical and from the practical perspectives.

ผลการวิจัยพบว่า ทุกข์ในอฆมูลสูตรที่มีความสัมพันธ์กับการเจริญวิปัสสนาภาวนา ได้แก่ การพิจารณากำหนดรู้ทุกข์ในขันธ์ 5 คือ 1) พระโยคาวจรกำหนดรู้ทุกข์คือรูปที่เป็นภูมิของวิปัสสนา เป็นธรรมชาติที่มีลักษณะผันแปรเปลี่ยนแปลงสลายไป โดยการกำหนดรู้รูปขันธ์เป็น...มีลักษณะจำอารมณ์ หมายรู้อารมณ์ที่เกิดขึ้น เกิดร่วมกับวิญญาณขันธ์ กำหนดรู้อารมณ์ที่เกิดขึ้นว่าเป็นเหตุให้เกิดทุกข์ 4) กำหนดรู้ทุกข์คือสังขาร โดยในขณะที่กำลังรับรู้อารมณ์ สังขารขันธ์จะปรุงแต่งจิตให้เป็นไปตามอำนาจของคิด 5) กำหนดรู้ทุกข์คือวิญญาณทั้งฝ่าย