ปรัชญา : Philosophy

Permanent URI for this community

https://harrt.in.th/handle/123456789/19

บทความวิจัย วิทยานิพนธ์สาขาวิชาปรัชญาในหลักสูตรที่สังกัดสถาบันอุดมศึกษาในประเทศไทย และงานวิจัยสาขาปรัชญาที่ได้รับทุนสนับสนุนจาก วช. หรือ สกสว.

Browse

Now showing 1 - 20 of 20

Buddhism, Chinese Funeral Rites, and Theravada Tradition in Malaysia
Mun Chin Lim (2022)
In Malaysian Buddhist tradition, when a person dies, funeral rites are performed to ensure the well-being of the deceased. These are not actually Buddhist practices and there is no efficacy in meaningless and wasteful rites founded not on moral or ethical values but instead on Mixin (superstitious). The Buddhist attitude towards ritual can be seen from its reference to silabbata-paramasa (“clinging to rules and rites”), an expression used to signify an attitude of over-dependence on ritual based on mere superstitions through ignorance and fear. Out of ignorance and fear, rituals are designed specifically for the benefit of the soul of the deceased to help the deceased achieve liberation from misery of death. Such a deeply rooted belief that only through such rituals can help the deceased achieve liberation from misery of death undermines the central Theravāda Buddhist doctrines of kamma. In Buddhism there is no soul as it holds the anatman view. The Theravāda answer that merits accrued in lifetime is of a direct consequence to the well-being of the deceased is based on its doctrine of four-fold kamma, explicitly stated in AbhidhammatthaSaṅgaha. Therefore, a proper Buddhist funeral is performed as an outward expression of respect and gratitude for the deceased. In Buddhism the concepts of non-self and kamma are that upon death what is left is only matter and how the remains are treated is of no direct consequence to the well-being of the deceased.
Making the “King” of Tea Tree in Laoman’e Bulang Village, Sipsong Panna: Governmental Roles, Conceptualization, and Buddhist Consecration
Yaoping Liu; Wen’en Yan (2020)
The Bulang are one of the indigenous minority groups long inhabiting Sipsong Panna, or Xishuangbanna Dai Autonomous Prefecture, one of the two administrative apparatus the Communist Party of China designated to divide and rule the majority Dai residents in southern Yunnan by 1953. To assure full control over this region, the CPC had also admitted a number of traditional ruling Dai elites into its Han-led ethnoreligious officialdom to represent other smaller minority groups in this region. But, on the ground, these co-opted ethnic cadres had often engaged in profiteering from the preferential ethnic policies that the CPC had enacted since the late 1970s to achieve socially harmonious “common prosperities.” English-language scholarship has so far paid virtually no attention to the Bulang, while China-based academics have conducted some research on this minority group but constrained by a Han-centric bias. In bringing attention to Laoman’e Bulang Village, the present study offers an empirical investigation of the government’s roles in conceptualizing and then consecrating one of ancient tea trees from this village as the “king” for economic growth. This study finds that the Bulang have indeed profited from economic changes, and that their social condition has somewhat improved. But the Bulang have not been the biggest beneficiaries from the booming tea economy given local officials’ often alliance with tea merchants for their mutual gain. Meanwhile, the Bulangs’ traditional religious beliefs have seemingly been transmuted into a highly commercialized “king” of tea tree.
Rethinking the discourses on African identity in the light of religious fundamentalism in Nigeria
Jude Chukwuebuka Okafor (2016)
This research is a critique of the discourses on African Identity in the light of the religious fundamentalism in Nigeria. It has been developed by using the valuable insights of such writers as Blyden, Cesaire, Senghor, Nyerere, Nkrumah, Nwoko, Onyeocha, and Oyebola. Recognizing the weakness of their analysis as their emphasis on the need to return to some pre-colonial, communal African Weltanschauung, this research acknowledges the importance of the theme of cultural synthesis which cuts across their theories. Articulating different views of religious fundamentalism in Nigeria, it also contrasted the social milieu within which the discourses on African identity arose with that accompanying the emergence of religious fundamentalism in Nigeria. Whereas the former was set on the colonial and post-colonial era, the latter also began before the colonial era, but later solidified in the mid 1970s when as Faiola and Kukka noted that a paradigm identity shift occurred among Nigerians. Nigerians began to see themselves as Muslims and Christians, and no longer in their ethnic or tribal identity (Kirk, 1998). Such a paradigm shift implies religious Ethnonationalism, as argued in this research, led to religious intolerance and bigotry in the Nigerian context. It is based on this that the researcher calls for a rethink of the theme of cultural synthesis in order to delineate the communal Weltanschauung of Nigerians, and of an acknowledgment of the instrumental role played by religion as a platform for acquiring ideologies which influence identity, prevalent in the thoughts of Edward Blyden, Senghor, Nyerere, Nkrumah, Nwoko, Onyeocha, and Oyebola on African identity. This research extols intellectual revolution aimed at deconstructing and contextualizing theological thought to promote the African communal Weltanschauung. It also argues that providing greater chances of political participation and protection of the rights of Nigerian citizens irrespective of their religious denominations, and forums to effectively engage the Nigerian civil society in debates and campaigns on the sanctity of human lives, would help avert the manipulation of their religious sensibilities and identities, and possible imposition of new identities on them. Lastly, this research also supports the need for Nigerians to rethink the meaning of their national identity as Nigerian citizens in relation to the faith communities they belong to, as the twin concepts of identity and community become broadened and challenged by the phenomenon of religious fundamentalism- borrowing Bauman's terminology, the "liquid modernity" of post modernism wherein the used-to-be-stable norms and routines that keep communities together now seem unstable and conflicting. This is important because now many cultural conflicts and extremism are orchestrated by both inside and outside structures, and the philosophical question remains how can Nigerians resist the imposition of new identities and blend the seemingly conflicting values existing in their socio-political and religious spheres of their civil society. That is what this research wishes to demonstrate.
The conception of the good life from an African perspective
Daniel Aigbona (2013)
This dissertation is written with a view to examining the conception of the good life from the unique perspective of an African individual. At the heart of this dissertation is the continuous ques{ to discover what it means to both African and human in the fullest sense of living a good life in a global and multicultural world that presents us with a multiplicity of choices. Is the possession of wealth or good health a reasonable measure of how one can determine the quality of life such that it can be described as a happy and good life? What does it mean to live a good life and is this the same thing as living a happy and fulfilled life i.e., a state of well-being? The presumption here is that as a human individual belonging to a social and cultural group, I do already have a system of values and moral norms which have shaped my opinion and judgment up till this moment. These values have informed my worldview and have helped me to both survive and adapt to an ever changing world order. Are such principles still useful to me today and are they such that can be universally applicable in a multicultural environment as the world is today? The concerns raised in this dissertation are not just moral issues of a normative nature asking questions and seeking answers to the central and enduring concerns of the African and human community but have also assumed a global significance enough for the United Nations to commission a group of international experts to produce a world report (2012 and 2013) on the level of world happiness across nations on earth. This dissertation is therefore written with the aim of establishing what would constitute a just and good society built on models of excellence and effective paradigms of beneficial human relations that is constantly in dialogue with African cultures and the rest of the world's diverse cultures.
การพัฒนาคุณภาพชีวิตที่ยั่งยืน ตามแนวคิดของมูลนิธิปิดทองหลังพระ สืบสานแนวพระราชดาริ จังหวัดน่าน
ลักษิกา สมจิตร (2021)
งานวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาวิเคราะห์แนวคิดและกระบวนการทำงาน และการพัฒนาคุณภาพชีวิตที่ยั่งยืนของมูลนิธิปิดทองหลังพระ สืบสานแนวพระราชดำริ จังหวัดน่าน เป็นส่วนหนึ่งของการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยได้ทำการศึกษาวิเคราะห์จากเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง การสังเกตแบบมีส่วนร่วมและการสัมภาษณ์เชิงลึก ผลการวิจัยพบว่า แนวคิดและกระบวนการทำงานของมูลนิธิปิดทองหลังพระฯ เป็นการนำแนวคิดปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาปรับใช้ในการพัฒนาอย่างเป็นรูปธรรมเพื่อปัญหาในพื้นที่นำร่อง 3 อำเภอในจังหวัดน่าน ตามหลักการพัฒนาตามแนวพระราชดำริ ที่ว่า “เข้าใจ เข้าถึง พัฒนา” โดยมีหลักเกณฑ์ คือ (1) อยู่รอด(2) พอเพียง และ (3) ยั่งยืน มาใช้เป็นเกณฑ์การประเมินผลสภาพปัญหาในแต่ละชุมชน จนนำมาสู่กระบวนการการวิเคราะห์ สังเคราะห์ ปัญหาร่วมกับชุมชน ตลอดจนสรุปผลการแก้ปัญหาที่สอดคล้องกับแต่ละท้องที่ โดยมีเป้าหมายพัฒนาคุณภาพชีวิตที่ยั่งยืน สามารถทำให้ประชาชนในที่พื้นที่พึ่งพาตนเองได้ คุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นพร้อมกับการแก้ปัญหาทางธรรมชาติได้อย่างเหมาะสมกับความต้องการและความจำเป็นของแต่ละพื้นที่
การพัฒนาชีวิตมนุษย์ในทัศนะของกลุ่มเกษตรกรรมยั่งยืน จังหวัดเชียงใหม่
สุโรจนา อาษาศึก; SurosjanaArsaseuk (2014)
The purpose of this thesis is to study the development of Human Life from the viewpoint of Sustainable Agriculture Groups in Chiang Mai. The research focuses on I. Human Life, II. Lifestyle and III. The process humans apply to reach the objectives of natural living. The methods of the study are in-depth interviews and observing and participating with five representatives from Sustainable Agriculture Groups in Chiang Mai. The results reveal that in the viewpoint of Sustainable Agriculture Groups, Human Life comprises of body and mind. The combination of body and mind are related and cannot be separated. However, some groups think differently, to them body and mind are separated definitely. Lifestyle relating to nature and a sustainable way of life connect human beings to mental and spiritual freedom ie humans can live as they want. The process of development for Human Life is applied to achieve the life objectives and is comprised of five basic steps : Step 1. Study to understand oneself
การศึกษาวิเคราะห์แนวคิดปรัชญาการเมืองของโฮจิมินห์
วีระ ถาจ; Vira Thach (2012)
การศึกษาวิจัยเรื่อง “การศึกษาวิเคราะห์แนวคิดปรัชญาการเมืองของโฮจิมินห์” มีวัตถุประสงค์หลัก ๓ ประการ คือ ๑) เพื่อศึกษาต้นแบบปรัชญาการเมืองของโฮจิมินห์ ๒) เพื่อศึกษาแนวคิดปรัชญาการเมืองของโฮจิมินห์ และ๓)เพื่อวิเคราะห์รูปแบบปรัชญาการเมืองของโฮจิมินห์ที่มีอิทธิพลต่อประเทศเวียตนาม ผลการวิจัยตามวัตถุประสงค์ข้อแรกพบว่า แนวคิดทฤษฎีทางปรัชญาการเมืองของ คาร์ล มาร์กซ์ และวิธีปฏิบัติการแบบเลนิน ได้เป็นต้นแบบที่มีอิทธิพลต่อปรัชญาการเมืองของโฮจิมินห์ ผลการวิจัยในวัตถุประสงค์ข้อสองพบว่า บริบทสังคมและทางการเมืองในเวียตนามส่งผลให้แนวคิดปรัชญาการเมืองของโฮจิมินห์มีเอกลักษณะเฉพาะตัว คือเน้นการปฏิวัติเวียตนามด้วยระบอบคอมมิวนิสต์ เน้นการกอบกู้ ปลดปล่อย สถาปนารัฐชาติ โดยย้ำให้ผู้ปกครองเป็นต้นแบบที่ดีงามในด้านคุณธรรมจริยธรรม ๕ ประการ รักประเทศชาติ รักประชาชน เรียนเก่งทำงานเก่ง รักษาอนามัยดี มีวินัยดี ซื่อสัตย์กล้าหาญ เป็นต้น ผลการวิจัยในวัตถุประสงค์ข้อสามพบว่า เมื่อวิเคราะห์ปรัชญาการเมืองของโฮจิมินห์แล้วได้เห็นอิทธิพลแนวคิดอุดมการณ์แบบมาร์กซ์และวิธีการปฏิบัติให้เป็นรูปธรรมจากเลนิน ทำให้ปรัชญาการเมืองของโฮจิมินห์มีเสน่ห์และโดดเด่นเฉพาะ จนส่งผลให้เวียตนามมีความเคารพรัก โฮจิมินห์จนเป็นรากฐานของการเรียนรู้มิติต่างๆ ในประเทศผ่านนโยบายการศึกษา ศิลปะ วัฒนธรรม เศรษฐกิจ สังคม การเมือง การปกครองที่มีพื้นฐานมาจากแนวคิดปรัชญาสังคมและการเมืองของโฮจิมินห์ส่งผลให้ประเทศเวียตนามได้รับเอกราช พัฒนาเป็นปึกแผ่น และโดดเด่นในเวทีโลกปัจจุบันในหลายมิติ
การศึกษาวิเคราะห์ปรัชญาชีวิตนายแสวง มะโนลัย ปราชญ์ชาวบ้าน แห่งทุ่งกุลาร้องไห้
ปัญญา ศาสตรา; Panya Sattra (2018)
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ คือ ๑) เพื่อศึกษาแนวคิด ทฤษฎีและปรัชญาการดำเนินชีวิตในทัศนะพุทธปรัชญา ๒) เพื่อศึกษาปรัชญาชีวิตนายแสวง มะโนลัย ปราชญ์ชาวบ้านแห่งทุ่งกุลาร้องให้ ๓) เพื่อวิเคราะห์ปรัชญาชีวิตนายแสวง มะโนลัย ปราชญ์ชาวบ้านแห่งทุ่งกุลาร้องไห้ การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ (Quantitative Research) โดยการสัมภาษณ์เชิงลึก (In-depth Interview) ใช้วิธีวิเคราะห์เชิงพรรณนา ผลการวิจัยพบว่า ๑. แนวคิด ทฤษฎีและปรัชญาการดำเนินชีวิต บางทีเรียกว่าปรัชญาชีวิตซึ่งมีความหมายเช่นเดียวกับคำว่า ท่าทีต่อชีวิตและคำว่าการมองโลก เพราะคนมีท่าทีต่อชีวิตหรือมองโลกย่างไรก็มักดำเนินชีวิตไปตามท่าทีหรือการมองนั้นๆ การดำเนินชีวิตตามหลักพุทธปรัชญาแบ่งเป็น ๒ ระดับ คือ ระดับโลกียะ คือ หลักธรรมที่เหมาะสมกับสภาวะของผู้ครองเรือนมี ศีล ๕ ฆราวาสธรรม หลักทิฏฐธัมมิกัตถะ หลักมัตตัญญุตา เป็นต้น โดยมีจุดประสงค์เพื่อความเจริญงอกงามในการดำเนินชีวิตตามแบบของฆาราวาส ส่วนระดับโลกุตตระ คือ อริยสัจ ๔ และอริยมรรคมีองค์ ๘ โดยมีพระนิพพานเป็นเป้าหมายสูงสุดของการดำเนินชีวิต ๒. วิถีชีวิต นายแสวง มะโนลัย ปราชญ์ชาวบ้านผู้มีความมุ่งมั่นเพียรพยายามเพื่อการเอาชนะอุปสรรคต่างๆ ในการดำเนินชีวิต ด้วยการมองเห็นวิกฤตต่างๆ เป็นโอกาส และยึดมั่นในหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ได้นำหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงไปสู่ภาคปฏิบัติจนประสบความสำเร็จได้เป็นแบบอย่างในการดำรงชีวิตของคนในสังคม และเป็นศูนย์กลางแห่งการเรียนรู้ในเรื่องเศรษฐกิจพอเพียง โดยยึดหลักปรัชญาในการดำเนินชีวิตตามปณิธานที่ว่า “แล้งกะบ่งึด” ๓. นายแสวง มะโนลัย ได้ประพฤติตนเป็นแบบอย่างในฐานะปราชญ์ชาวบ้านผู้ประสบความสำเร็จในการดำเนินชีวิตตามแนวทางปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงด้วยการนำหลักคำสอนทางพุทธศาสนาที่ประกอบด้วย หลักสัมมาอาชีวะ หลักทิฏฐธัมมิกัตถะ และหลักมัตตัญญุตา มาประยุกต์ใช้ในการดำเนินชีวิตจนทำให้เกิดศูนย์การเรียนรู้ของชุมชน และเป็นที่เคารพนับถือของคนในสังคมทั่วไป
ความคิดเรื่องทุกข์ และวิธีจัดการความทุกข์ของ กำพล ทองบุญนุ่ม
พระสมยศ คำดี; Phra Somyod Khamdee (2014)
Statement of the objectives thesis: To study the concept of suffering, how to overcome suffering and the result(s) obtained from overcoming the suffering according to Kampol Tongboonnum. The research is based on documentary, books, multimedia, video, Podcast and indepth interviews. Kumpol first though he was suffering physical suffering, after practicing the Dhamma, he found his suffering was mental. This corresponds to Theravada Buddhist philosophy of
คุณภาพชีวิตของทหารไทยตามหลักปรัชญาหลังนวยุคสายกลาง : การศึกษาเชิงวิเคราะห์ วิจักษ์ และวิธาน
ปราโมท หม่อมศิลา (2018)
จริยศาสตร์อาหารในล้านนา
ปิยะมาศ ใจไฝ่; Piyamas Jaifai (2022)
บทความวิจัยเรื่อง จริยศาสตร์อาหารในล้านนา มีวัตถุประสงค์ คือ 1) ศึกษาความหมายและคุณค่าของอาหารล้านนา 2) ศึกษาวิเคราะห์จริยศาสตร์ในอาหารล้านนา และ 3) อภิปรายความเปลี่ยนแปลงคุณค่าของอาหารล้านนา โดยมีขอบเขตด้านเนื้อหาในการวิเคราะห์ปรัชญาอาหารในประเด็นจริยศาสตร์อาหารล้านนา ผ่านอาหารในชีวิตประจำวันและอาหารในพิธีกรรม ในขอบเขตด้านพื้นที่นั้น งานวิจัยนี้มีพื้นที่ในการศึกษา คือ จังหวัดเชียงใหม่ ประเทศไทย และ ในเมืองเชียงตุง รัฐฉานตะวันออก ประเทศเมียนมาร์ งานวิจัยนี้เป็นวิจัยเชิงคุณภาพ ใช้วิธีการเก็บข้อมูลโดยการสัมภาษณ์เชิงลึก จากผู้ให้ข้อมูลสำคัญ และใช้วิธีการสนทนากลุ่ม ในการเก็บข้อมูลของผู้ให้ข้อมูลทั่วไป ผ่านการสัมภาษณ์แบบไม่มีโครงสร้าง การสังเกตแบบมีส่วน และการสังเกตแบบไม่มีส่วนร่วม ผลการศึกษาพบว่า จริยศาสตร์อาหาร เป็นการศึกษาทางด้านปรัชญาที่สัมพันธ์กับศาสตร์อื่น ผ่านอาหาร ซึ่งประเด็นที่อยู่ในขอบข่ายของปรัชญาอาหาร คือสัมพันธ์ของมนุษย์กับอาหารในมุมมองต่าง ๆ จากการวิเคราะห์จริยศาสตร์ในอาหารล้านนาในประเด็น 1) ความหมายและคุณค่าของอาหารล้านนา 2) จริยศาสตร์ในอาหารล้านนา และ 3) ความเปลี่ยนแปลงคุณค่าของอาหารล้านนา พบว่าอาหารในชีวิตประจำวันส่วนใหญ่เป็นการนำวัตถุดิบ พืชผักตามฤดูกาลมาปรุงอาหาร ส่วนผสมของเนื้อสัตว์ เครื่องเทศ และเครื่องปรุงรสตามลำดับ อาหารที่รับประทานในสังคมล้านนาได้รับอิทธิพลมาจากวัฒนธรรมอาหารของกลุ่มชาติพันธุ์กลุ่มต่าง ๆ ส่วนอาหารในพิธีกรรมล้านนาอยู่บนฐานคิดของความเชื่อเรื่องผี ขวัญ ซึ่งมีลักษณะแนวคิดวิญญาณนิยม และเมื่อพระพุทธศาสนาเข้าสู่ล้านนาอาหารมีผลต่อในการประกอบพิธีกรรมที่มีการหลีกเลี่ยงการใช้เนื้อสัตว์ในการทำพิธีกรรม ทั้งนี้คุณค่าของอาหารล้านนาทั้งเชียงใหม่และเชียงตุงจึงมีการเปลี่ยนแปลงไปตามยุคสมัย แต่ยังคงมีการรักษาขนบดั้งเดิมไว้โดยการผสมผสานความเชื่อเรื่องผีและพุทธศาสนา แต่มีหลักเกณฑ์เฉพาะที่เป็นข้อห้ามที่ยังมีความเคร่งครัดอยู่ ส่วนตัวอาหารนั้นมีชื่อเรียกเช่นเดิมแต่วัตถุดิบที่ใช้ในปัจจุบันนิยมใช้วัตถุดิบที่หาได้สะดวก
แถน: การศึกษาเทววิทยาเชิงประวัติศาสตร์
วุฒิชัย สว่างแสง; พุทธรักษ์ ปราบนอก; Wuttichai Sawangsang; Puttharak Prabnok (2022)
This article aims to study the historical theology of Thaen by the documentary research method. It is applied theology to study the relationship between God and history by studying the Thaen as the supreme god. Thaen has great importance and influence in Isan history in 2 aspects: (1) the ideal history which is the key ideal for describing culture and behavior of people in society and (2) the real history which is a role of Thaen that acts in society. There are 4 benefits of studying the historical theology of Thaen: (1) comprehensive study, (2) applied theology, (3) appropriate study, and (4) new knowledge.
แนวคิดเชิงปรัชญาในเทียนบูชาของชาวล้านนา
พระนนทนันท์ มูลยศ; วิโรจน์ อินทนนท์; ปิยะมาศ ใจใฝ่; PhraNontanan Moonyod; Viroj Inthanon; Piyamas Jaifai (2021)
บทความวิจัยนี้เรื่องแนวคิดเชิงปรัชญาในเทียนบูชาล้านนามีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพัฒนาการของเทียนบูชาภายใต้บริบททางวัฒนธรรมล้านนาและวิเคราะห์แนวคิดเชิงปรัชญาที่ปรากฏในเทียนบูชาของชาวล้านนาเป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพโดยศึกษาจากแหล่งข้อมูล ได้แก่ เอกสารพับสา สมุดข่อย ใบลาน และหนังสือที่เกี่ยวกับเทียนบูชาของชาวล้านนา รวมถึงบทความและวารสารที่เกี่ยวข้องการสังเกตและสัมภาษณ์ต่อผู้มีภูมิปัญญาเกี่ยวกับเทียนบูชาของชาวล้านนาการสัมภาษณ์เชิงลึกผู้ทําเทียนจํานวน 10รูป/คน และผู้บูชาเทียนจํานวน 9รูป/คนผลการวิจัยพบว่าเทียนบูชาในล้านนามีแนวคิดอภิปรัชญา3แนวคิด ได้แก่ แนวคิดสสารนิยม แนวคิดจิตนิยม แนวคิดธรรมชาตินิยม และปรากฏแนวคิดจริยศาสตร์3แนวคิด ได้แก่พุทธจริยศาสตร์ จริยศาสตร์แบบสัมพัทธนิยม และจริยศาสตร์แบบประโยชน์นิยม
แนวคิดพุทธปรัชญามหายานที่ปรากฏในคติความเชื่อและรูปเคารพในท้องถิ่นภาคใต้
วรารัตน์ คำมณี; Wararat Khammanee (2020)
งานวิจัยชิ้นนี้มุ่งศึกษาวิเคราะห์แนวคิดทางพุทธปรัชญามหายานที่ปรากฏในคติความเชื่อและรูปเคารพในท้องถิ่นภาคใต้ โดยศึกษาแนวคิดสำคัญทางพุทธปรัชญามหายานแล้วนำมาศึกษาวิเคราะห์คติความเชื่อและรูปเคารพในท้องถิ่นภาคใต้ ผลการศึกษาพบแนวคิดสำคัญทางพุทธปรัชญามหายาน 2 ประเด็น คือ ประเด็นแรกแนวคิดเรื่องพระพุทธเจ้า พบในคติการถวายข้าวพระพุทธ ประเด็นที่สองการสร้างพระพุทธรูปปางมารวิชัย 3 องค์ที่ตั้งประดิษฐานในพระอุโบสถ วิหาร หรือศาลาการเปรียญ พบคติการสร้างพระพุทธรูปปางมารวิชัยหันพระพักตร์ไปทางทิศตะวันออก ประเด็นเหล่านี้สอดคล้องกับหลักสำคัญทางพุทธศาสนามหายานที่เชื่อว่า พระพุทธเจ้ามีพระกาย 3 ภาค คือ ภาคธรรมกาย ภาคสัมโภคกาย แลภาคะนิรมานกาย ซึ่งพุทธปรัชญามหายานให้ความสำคัญต่อพระพุทธเจ้าภาคธรรมกายสูงสุด จึงสร้างให้มีขนาดใหญ่หรือประดิษฐานบนฐานบัวโดยสูงกว่าทั้งสององค์ เพราะเชื่อว่าพระพุทธเจ้าภาคธรรมกายนั้นเป็นที่มาของพระพุทธเจ้าภาคสัมโภคกายและภาคนิรมานกาย ส่วนคติการถวายข้าวพระพุทธเป็นการปฏิบัติบูชาต่อพระพุทธเจ้าภาคธรรมกายและสัมโภคกายอันคงอยู่ชั่วนิรันดร์ ไม่ดับสูญไปพร้อมกับการปรินิพพานเหมือนเช่นพระพุทธเจ้าภาคนิรมานกาย และคติการตั้งพระพุทธรูปปางมารวิชัยหันพระพักตร์ทางทิศตะวันออก ก็เพื่อให้พุทธศาสนิกชนแสดงสักการะสู่ทิศตะวันตก อันเป็นที่ตั้งของสุขาวดีพุทธเกษตรของพระอมิตาภพุทธเจ้า และยังมีแนวคิดเรื่องพระโพธิสัตว์ที่พบในคติความเชื่อเรื่องสมเด็จหลวงพ่อทวด ซึ่งสะท้อนจากคำอารธนาบูชาและการสร้างพระเครื่องพระบูชาที่ประดิษฐานบนฐานบัว ที่มีความสอดคล้องกับคติความเชื่อเรื่องพระโพธิสัตว์ตามแนวคิดพุทธปรัชญามหายาน คติดังกล่าวได้รับอิทธิพลจากการนับถือพุทธศาสนามหายานที่เคยเจริญรุ่งเรืองในยุคอาณาจักรศรีวิชัยที่ผ่านมา
แนวคิดเรื่องความสุขในผญาภาษิต
จารุณี วงศ์ละคร (2015)
บทความนี้เป็นการวิเคราะห์ผญาภาษิตหรือภาษิตอีสานเพื่อค้นหาแนวคิดเรื่องความสุขโดยใช้ “ปัจจัยสำคัญทั้ง 7” ที่มีผลต่อความสุข ตามแนวคิดของริชาร์ด เลยาร์ด มาเป็นกรอบการวิเคราะห์และตีความ พบว่าผญาภาษิตกล่าวถึงความสุขว่าหมายถึงการเป็นอยู่ที่ดี คือ การมีความสุขทางกายและมีจิตใจเบิกบาน อันเกิดจากปัจจัยสำคัญที่สุด ได้แก่ ความสัมพันธ์ที่ดีในครอบครัว สถานการณ์ทางการเงิน และค่านิยมส่วนบุคคลหรือปรัชญาชีวิต สิ่งที่น่าสนใจในการศึกษานี้คือการพบว่าวิถีการดำเนินชีวิตของคนอีสานที่ปรากฏในผญาภาษิตเป็นกระบวนการแก้ปัญหาความทุกข์มากกว่าการมุ่งหาความสุข ชีวิตที่มีความสุขเป็นผลพลอยได้จากการทำให้ความทุกข์คลายลง นอกจากนี้ ยังพบว่านักคิดจากสองสังคมคือสังคมชาวนาอีสานซึ่งยากจนกับสังคมอุตสาหกรรมของประเทศร่ำรวย ที่ต่างกันทั้งมิติด้านเวลาและวัฒนธรรม แต่เห็นตรงกันว่า “เงิน” เป็นปัจจัยช่วยให้คลายทุกข์แต่ไม่ใช่ปัจจัยสำคัญที่ทำให้ชีวิตมีความสุข ถ้าต้องการความสุขก็ต้องมีปัจจัยอื่นที่สำคัญ นั่นคือ มีความสัมพันธ์ที่ดีในครอบครัวและมีปรัชญาชีวิตหรือมีค่านิยมที่ดี แล้วยังจำเป็นต้องมีปัจจัยอื่นเสริมด้วย ได้แก่ การทำงานที่มีคุณค่า การมีสังคมและเพื่อนฝูง มีสุขภาพดี มีอิสระในชีวิต
ประโยชน์นิยมในพิธีกรรมแซนโฎนตาของกลุ่มชาติพันธุ์กูย
ปรีชา บุตรรัตน์; Preecha Butrat (2017)
This study employed qualitative method. Its objectives were to study the utilitarianism of John Stuart Mill (1806-1873), to study Kui’s SaenTonta Rituals, and to analyze the utilitarianism in Kui’s SaenTonta Rituals. Related theories and research were reviewed. Also, Structured Interviews were conducted to collect field data by interviewing 20 samples in Tael Village. Tael Sub-district, Sikhoraphum District, Surin Province. The results have revealed that the utilitarianism of John Stuart Mill tried to propose that proper actions are the actions which provide the greatest happiness for the greatest people. The happiness of people is intangible, and it is only one desirable thing. Motivation is not connected with the actions because it cannot be concretely measured value of actions. Kui's SaenTonta Rituals are annually performed in the 10th lunar month for two days. On the first day, the rituals are prepared and performed at parents’ house. On the second day, the rituals are performed at the shrine of the ancestor and the temple in the village to sacrifice merit for the ancestor. Kui's SaenTonta Rituals are consistent with the utilitarianism of John Stuart Mill, i.e., actions providing the greatest happiness for the greatest people. The rituals are the actions of people group, not the actions of one person. Doctrine in the rituals emphasizes common interest in terms of Irving together in society. There are both internal and external factors generating actions or rituals. Identical understanding with common interest integration can lead to social bond and social foundation, eventually.
ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงกับความสุขแท้ตามความเป็นจริง : การศึกษาเชิงวิเคราะห์ วิจักษ์ และวิธาน
สิรกร อมฤตวาริน; Sirikorn Amalitwarin (2015)
The objective of the research was to discuss the question “Will man get the authentic happiness by conducting himself under the philosophy of sufficiency economy?” hoping to result in a creative answer for philosophy of sufficiency economy. The methodology used to be the philosophical approach of dialectic and discursive. The outcome answer was “Man will get the authentic happiness by conducting himself under the philosophy of sufficiency economy.” but the thesis might be opposed by the humanist principles that the authentic happiness may be realized not less by various approaches such as: 1) happiness by comfortable life, 2) happiness by accumulating commodities, and 3) happiness by reproducing and protecting the reproduced genes. The research can show many weak points of the opposition that the interpretation of the authentic happiness is regardless of authentic human happiness which the misinterpretation lead to the negative such as: 1) comfortable life begets laziness, 2) benefit promotes the selfishness and taking advantage, and 3) reproducing desires falls into the sex addict and protecting gene leads to racism discrimination. The research proposed the reasons for the creative answer thus: 1) the philosophy of sufficiency economy is a philosophical virtue that leads to the authentic happiness, 2) The philosophy of sufficiency economy is supported by moderate postmodern philosophy. These reasons surely promote the education of doing good for happiness through the shortest way of 4 cardinal virtues which facilitate the citizens to do good and to have happiness through the multi-disciplinary study.
มโนทัศน์เรื่องความพอเพียงในเศรษฐกิจพอเพียง
จะเด็ด สุขดี; Chaded Sookde (2015)
วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มีวัตถุประสงค์ ๓ ประเด็น คือ ๑) เพื่อวิเคราะห์พัฒนาการของมโนทัศน์ความพอเพียงในความเข้าใจของนักวิชาการ และปฎิทรรศน์ของเศรษฐกิจพอเพียง ๒) เพื่อวิเคราะห์มโนภาพความพอเพียงจากปรัชญาและศาสนา และ ๓) เพื่อตีความเชิงวิเคราะห์ในความหมายของมโนทัศน์ความพอเพียงจากเงื่อนไขที่จำเป็นและเพียงพอเพื่อยืนยันความมีอยู่ในเชิงสาเหตุและผล และในความจริงเชิงปรมัตถ์ ผลของการวิจัยพบว่าพัฒนาการมโนทัศน์ความพอเพียงในเศรษฐกิจพอเพียงนั้น มีมาตั้งแต่ยุคโบราณแล้ว ต่อมาความซับซ้อนของสังคมมนุษย์เพิ่มมากขึ้น ก่อเกิดการเอาเปรียบกันในสังคม ในประเทศไทยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช ทรงพระราชทานแนวทางแก้ปัญหาพื้นฐานด้วยมโนทัศน์ความพอเพียง แต่การรับรู้ของมนุษย์มีความแตกต่างกันทำให้เศรษฐกิจพอเพียงสามารถเป็นสิ่งที่มีคุณค่าภายนอก เป็นเครื่องมือไปสู่สิ่งที่มีคุณค่าอื่น ๆ เป็นอัตวิสัย และสามารถเป็นสิ่งที่มีคุณค่าภายใน ที่มีเป้าหมายในตัวเอง และเป็นภววิสัย ในขณะเดียวกันก็สามารถมองเศรษฐกิจพอเพียงได้ทั้งสองแบบพร้อม ๆ กัน และอาจเป็นแนวทางที่เหมาะสมที่สุดเพื่อป้องกันการเกิดปฎิทรรศน์ของเศรษฐกิจพอเพียง สำหรับการวิเคราะห์มโนภาพความพอเพียงจากปรัชญาและศาสนา พบว่ามโนภาพความพอเพียงจากปรัชญามีแนวโน้มเป็นมโนภาพที่มีคุณค่าภายนอก สามารถเป็นเครื่องมือไปสู่สิ่งที่มีคุณค่าอื่น ๆ และเป็นอัตวิสัยของแต่ละบุคคล ในขณะที่มโนภาพความพอเพียงจากศาสนามีลักษณะเป็นสิ่งที่มีคุณค่าภายใน ที่มีเป้าหมายในตัวเอง และเป็นภววิสัย การวิจัยยังพบอีกว่า ทั้งมโนภาพของความพอเพียงที่เป็นคุณค่าภายนอกและภายในเป็นปฎิทรรศน์ของเศรษฐกิจพอเพียง จากการพิสูจน์การมีอยู่เชิงความสัมพันธ์ของมโนทัศน์ความพอเพียงด้วยตรรกวิทยาสัญลักษณ์พบว่ามโนทัศน์ความพอเพียงมีอยู่ในรูปแบบของเงื่อนไขที่จำเป็นในรูปแบบสัมพันธ์กันเชิงสาเหตุและผล ในขณะที่มโนทัศน์ความพอเพียงที่มีอยู่ในรูปแบบของเงื่อนไขที่พอเพียงจะมีความสัมพันธ์ในเชิงตรรกะหรือเชิงปรมัตถ์
วิเคราะห์แนวคิดเรื่องอิสรภาพของ ประมวล เพ็งจันทร์
พระเขษมศิลก์ ภทฺทธมฺโม (เนื่องจำนงค์); Phra Kasamesin Bhaddadhammo (Nueangchamnong) (2022)
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ ศึกษาแนวคิดเรื่องอิสรภาพและวิเคราะห์แนวคิดเชิงปรัชญาของ ประมวล เพ็งจันทร์ ผลการวิจัยพบว่า แนวคิดเรื่องอิสรภาพของนักปรัชญาทางฝั่งตะวันตกนั้นจะเกี่ยวกับ เสรีภาพทั้งในเชิงปัจเจกชนที่มีต่อสังคม หรือความคิด การพูดหรือแม้แต่การมีหรือไม่มีเสรีภาพต่อพระผู้เป็นเจ้า ส่วนในทางฝั่งปรัชญาตะวันออกนั้น ส่วนใหญ่มุ่งเน้นเพื่อแสวงหาความต้องการมีอิสระในเชิงของชีวิตและจิตใจเพื่อออกจากวัฏสงสาร ส่วนแนวคิดเรื่องอิสรภาพของ ประมวล เพ็งจันทร์นั้น ได้แสดงถึงความต้องการจะค้นพบตัวเอง เพื่อเป็นอิสระจากเหตุผลต่างๆ ที่ศึกษามา เพื่อเข้าถึงความเป็นอิสรภาพที่แท้จริง ด้วยการทดลองผ่านประสบการณ์ของท่านเอง เมื่อวิเคราะห์แนวคิดเรื่องอิสรภาพของ ประมวล เพ็งจันทร์ นั้นพบว่า ได้รับอิทธิพลมาจากทางศาสนาและปรัชญา โดยลักษณะความเป็นอิสรภาพของท่าน คือ การเข้าใจในสรรพสิ่งทั้งหลาย และการอยู่ร่วมกับสรรพทั้งหลายโดยไม่มีการแบ่งแยก ดุจดังปริศนาธรรมของชาวธิเบตที่ถามว่า “จะทำน้ำหยดหนึ่งมิให้เหือดแห้งได้อย่างไร” และคำตอบ คือ “จงทำน้ำหยดหนึ่งนั้นให้เป็นทะเล” ซึ่งหมายถึงการเป็นหนึ่งเดียวกันกับสรรพสิ่ง
ศึกษาการประยุกต์ใช้หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ของชาวบ้านหนองเผือก ตำบลหนองทุ่ม อำเภอวาปีปทุม จังหวัดมหาสารคาม
พระกองศรี อคฺคโชโต (มาตเลิง); Phra Kongsri Aggajoto (Matluang) (2013)
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์คือ๑) เพื่อศึกษาแนวคิดปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว๒) เพื่อศึกษาการประยุกต์ใช้หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวของชาวบ้านหนองเผือก ตำบลหนองทุ่ม อำเภอวาปีปทุม จังหวัดมหาสารคาม๓) เพื่อศึกษาคุณค่าหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ของชาวบ้านหนองเผือกตำบลหนองทุ่ม อำเภอวาปีปทุม จังหวัดมหาสารคามการวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ กลุ่มตัวอย่างได้แก่พระสงฆ์จำนวน ๑ รูป และฆราวาส ๑๓ คน รวม ๑๔ รูป/คน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยวิธีพรรณาวิเคราะห์ตามหลักอุปนัยวิธี ผลการวิจัยพบว่า"ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง" ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเป็นเศรษฐกิจแบบพื้นฐาน ที่เน้นความพอเพียงในระดับบุคคลและครอบครัว คือ การที่สมาชิกในครอบครัวมีความเป็นอยู่ในลักษณะที่สามารถพึ่งพาตนเองได้ สามารถสนองความต้องการขั้นพื้นฐาน เช่น ความต้องการในปัจจัยสี่ของตนเองและครอบครัวได้ มีการช่วยเหลือเกื้อกูลซึ่งกันและกัน มีความสามัคคีกลมเกลียว และมีความพอเพียงในการดําเนินชีวิตด้วยการประหยัดและการลดค่าใช้จ่ายที่ไม่จําเป็น จนสามารถดํารงชีวิตอยู่ได้อย่างมีความสุขทั้งทางกายและใจ การประยุกต์ใช้หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ของชาวบ้านหนองเผือก ตำบลหนองทุ่ม อำเภอวาปีปทุม จังหวัดมหาสารคาม มีการเลี้ยงปลา จักสานจ่อ เพาะเห็ด เลี้ยงวัว เลี้ยงปลา เลี้ยงหมู เลี้ยงไก่พื้นเมือง ปลูกผักปลอดสารพิษ จากที่เคยทำแต่นา ก็มีการทำไร่นาสวนผสม ทำให้ทุกครอบครัวมีส่วนร่วมและรับผิดชอบงานด้านต่างๆ ที่มีอยู่ในหมู่บ้าน มีอาชีพเกิดขึ้น ที่หลากหลายทำให้ชาวบ้านเลือกทำได้ตามความต้องการไม่ว่าคนแก่ หรือกระทั่งเด็กเล็กก็มีรายได้เสริมยามว่างเพื่อเป็นทุนการศึกษา มีการแบ่งปัน ไม่มีการพนันหรือแม้แต่การทะเลาะวิวาทมีความสามัคคีเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกัน มีความโอบอ้อมอารี ใช้คุณธรรมในการดำเนินชีวิต มีความเป็นประชาธิปไตย มีความเชื่อมั่นศรัทธาต่อบุคคลที่มีความสามารถ อยู่ร่วมกันด้วยความเอื้ออาทรบ้านหนองเผือกได้กลายเป็นหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงที่ชาวบ้านต่างก็ภาคภูมิใจ มีความตระหนักระลึกเสมอเหมือนคนที่เป็นอยู่ในครอบครัวเดียวกันสายเลือดเดียวกันมีการช่วยเหลือถนอมน้ำใจเกื้อกูลกันอย่างเข้มแข็ง คุณค่าที่เกิดจากการนำหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงของชุมชนบ้านหนองเผือกตำบลหนองทุ่ม อำเภอวาปีปทุม จังหวัดมหาสารคามนำมาใช้ได้แก่ ด้านพระพุทธศาสนาซึ่งก็คือความขยันหมั่นเพียร (วิริยะ)คุณค่าที่ชาวบ้านหนองเผือกได้รับในปัจจุบัน ซึ่งเป็นผลของความเพียรพยายามในหลายๆ ด้าน โดยทุกคนในหมู่บ้านได้ร่วมแรงร่วมใจกันและทุกคนถือคติว่า ไม่มีความจนในหมู่คนขยัน ทานและการให้ (ทานํ)เน้นความสุขที่การให้มากกว่าการได้มาซึ่งการครอบครองทางวัตถุกล่าวอีกนัยหนึ่งคือเน้นความสุขในระดับขั้นสูงขึ้นไปคือจิตใจความรู้จัก "พอ" และความไม่สร้างเหตุแห่งทุกข์ความไม่โลภ(อโลภะ)ความไม่โลภของชาวบ้านหนองเผือกคือทุกคนไม่อยากได้ของกันและกันนั่นเองความไม่ประมาท (อปมาโท)การดำเนินชีวิตไปตามกำลังฐานะของตนเองไม่ควรจะทะเยอทะยานให้เกินความเป็นอยู่ของตนเองทำชีวิตให้เป็นไปอย่างเรียบง่ายรู้จักเก็บออมไว้เพื่ออนาคต เข้าวัดทำบุญ หลักความรู้รักสามัคคี

Browse

Browsing ปรัชญา : Philosophy by browse.metadata.researchtheme2 "ปรัชญาท้องถิ่น"

Results Per Page

Sort Options