บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อตอบคำถามว่า การสอนอัตตาในพุทธภาษิตและปรัชญาอนัตตามีวิธีการตอบหรืออธิบายอย่างไร? เมื่อได้ศึกษาเอกสารวิชาการทางพุทธศาสนาและปรัชญาแล้ว ทำให้ได้คำตอบว่า การสอนอัตตาในพุทธสุภาษิตและปรัชญาอนัตตามีวิธีการที่คล้ายกัน คือ เริ่มสอน

The current study is dedicated to a critical investigation of the concept of Anatta in Theravada Buddhism and its behavioral implications. The research is solely based on the analysis of secondary data. In addition to examining the text of Sutta Pitaka to determine the nature and the main pillars of Anatta, it also examines academic studies dedicated to the interpretation of Anatta and its application in psychotherapy and behavioral interventions. It was found that Anatta is one of the most important notions in Theravada Buddhism and one of the three marks of existence. The embracement of Anatta implies breaking a link between people and the five aggregates, including forms, feelings, perceptions, fabrications, and consciousness. Theravada Buddhism uses Anatta to deny the existence of the twelve variations of the self as well as the cosmic self. At the same time, it should be noted that the existence of the self is not explicitly denied in Sutta Pitaka. The study shows that many scholars point at promising prospects of integrating Anatta into Western psychotherapeutic practices. In addition to better understanding Buddhist patients, Anatta could also help develop mindfulness, implement effective stress coping techniques, encourage socially responsible behaviors, improve empathy, and better reflect on one’s actions. The study concludes that Anatta is not only an important theoretical concept but also a valuable practical tool that could be effectively utilized in various settings to prevent suffering, cope with stress, and improve psychological well-being. Findings of the research could be considered valuable both from the theoretical and from the practical perspectives.

พุทธทาสภิกขุ เป็นการวิจัยเอกสาร ผลของการวิจัยพบว่า ๑) ธรรมชาติของมนุษย์ในพุทธปรัชญาเถรวาทตั้งอยู่บนพื้นฐานของทฤษฎีอนัตตา มนุษย์เป็นสัตว์ที่เกิดจากองค์ประกอบด้วยกาย และจิต จิตหรือวิญญาณของมนุษย์มีอยู่จริง โดยอาศัยร่างกายเป็นที่อยู่ เป็นธรรมชาติที่ไม่มี

ได้แก่ อนิจจัง ทุกขัง และอนัตตา เป็นหลักธรรมเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตด้านร่างกาย 2) ด้านครอบครัวและสังคม คือ หลักพรหมวิหารธรรม 4 คือ เมตตา กรุณา มุทิตา และอุเบกขา เป็นธรรมอยู่อย่างประเสริฐ 3) ด้านเศรษฐกิจ คือ หลักบุญกิริยาวัตถุ 3 ประการ ได้แก่ ทาน บุญสำเร็จ...คุณภาพชีวิตผู้สูงอายุในอำเภอเมืองจังหวัดนครราชสีมา มี 4 ประเด็น ดังนี้ 1) การบูรณาการหลักพุทธธรรมเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตด้านร่างกาย ต้องปฏิบัติตามหลักไตรลักษณ์ คือ อนิจจัง ทุกขัง และ อนัตตา 2) การบูรณาการหลักพุทธธรรมเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตด้านครอบครัวและสังคม

บทความนี้ต้องการศึกษาแนวคิดเรื่องอนัตตตาและนิพพานในทัศนะของปีเตอร์ ฮาร์วีย์ จากการศึกษาพบว่า ฮาร์วีย์พยายามแสดงให้เห็นว่า พระพุทธเจ้าทรงปฏิเสธแนวคิดเรื่องอัตตา โดยพยายามหักล้างเหตุผลของทัศนะที่เห็นว่าพระพุทธเจ้าทรงยอมรับอัตตา และอ้างเหตุผลมาสนับสนุนการปฏิเสธอัตตา อีกทั้งได้เสนอคำอธิบายเรื่องนิพพาน เพื่อชี้ให้เห็นว่า นิพพานไม่ใช่อัตตา โดยฮาร์วีย์เห็นว่า นิพพานในพระพุทธศาสนาหมายถึงวิญญาณที่หยุดหรือไม่ทำงาน ไม่มีอารมณ์ อย่างไรก็ตาม ทัศนะดังกล่าวมีปัญหาว่า แนวคิดเรื่องวิญญาณที่หยุดนี้ไม่เข้ากับคำสอนและหลักฐานในพระพุทธศาสนา และมีลักษณะคล้ายอัตตา สาเหตุสำคัญของปัญหาดังกล่าวเกิดจากการตีความหรือการแปลพุทธพจน์ในพระไตรปิฎกต่างจากคำอธิบายในอรรถกถา

The current study is dedicated to a critical investigation of the concept of Anatta in Theravada Buddhism and its behavioral implications. The research is solely based on the analysis of secondary data. In addition to examining the text of Sutta Pitaka to determine the nature and the main pillars of Anatta, it also examines academic studies dedicated to the interpretation of Anatta and its application in psychotherapy and behavioral interventions. It was found that Anatta is one of the most important notions in Theravada Buddhism and one of the three marks of existence. The embracement of Anatta implies breaking a link between people and the five aggregates, including forms, feelings, perceptions, fabrications, and consciousness. Theravada Buddhism uses Anatta to deny the existence of the twelve variations of the self as well as the cosmic self. At the same time, it should be noted that the existence of the self is not explicitly denied in Sutta Pitaka. The study shows that many scholars point at promising prospects of integrating Anatta into Western psychotherapeutic practices. In addition to better understanding Buddhist patients, Anatta could also help develop mindfulness, implement effective stress coping techniques, encourage socially responsible behaviors, improve empathy, and better reflect on one’s actions. The study concludes that Anatta is not only an important theoretical concept but also a valuable practical tool that could be effectively utilized in various settings to prevent suffering, cope with stress, and improve psychological well-being. Findings of the research could be considered valuable both from the theoretical and from the practical perspectives.

บทความนี้วิเคราะห์นวนิยายเรื่อง The Hungry Tide ของอามิตาฟ โกช จากมุมมองของพุทธปรัชญา โดยนำเสนอว่าความ คิดเรื่อง อนิจจัง อนัตตา และปฏิจจสมุปบาท ปรากฏอยู่ในการพรรณนาสภาวะทางกายภาพของผืนป่าชายเลนซันเดอร์บันส์แนวคิดเหล่านี้ยังพบได้ในการนำเสนอมิติทาง

) พุทธปรัชญาเถรวาทปฏิเสธอัตตาด้วยหลักอนัตตา แต่มิได้ปฏิเสธการใช้คําว่า“อัตตา”ที่เป็นสมมติสัจจะโวหารซึ่งใช้แทนคําว่า “ตนเอง” เวลาแสดงถึงการเป็นผู้กระทําของมนุษย์และ(3) พุทธปรัชญาเถรวาทพิจารณาแนวคิดเรื่องอัตตาณัติในความหมายของอัตตาโดยสมมตินี้เป็นผู้กระทํากา...รกําหนดตนเอง โดยเลือกคุณค่าหรือหลักธรรมที่ตนเองยึดมั่นว่าเป็นคุณค่าที่ดีงามมากําหนดความประพฤติและการกระทําของตนเองเพราะฉะนั้น แนวคิดเรื่องอัตตาณัติจึงไม่ขัดแย้งกับแนวคิดเรื่องอนัตตาในพุทธปรัชญาเถรวาทเลย

ดำรงอยู่ในดินแดนพุทธเกษตรเพื่อคอยช่วยเหลือสรรพสัตว์ให้พ้นทุกข์ ส่วนการวิเคราะห์เพื่อตอบปัญหาว่า แนวคิดพุทธภาวะเป็นอัตตาหรืออนัตตานั้น งานวิจัยนี้ให้เหตุผลว่า แนวคิดเรื่องพุทธภาวะของพุทธปรัชญาเถรวาทมีสภาวะเป็นอนัตตา เพราะอธิบายว่า พุทธภาวะหลังปรินิพพานมี...ทั้งหมด เพราะมีการอธิบายในลักษณะที่เปิดพื้นที่ไว้สำหรับความเป็นอนัตตาด้วยเช่นกัน ในส่วนของการวิเคราะห์เกี่ยวกับความมีอยู่ของเป้าหมายสูงสุด พบว่า ไม่ได้ต่างกันอย่างสิ้นเชิง เพราะพุทธปรัชญาเถรวาทไม่ยอมรับแนวคิดความมีอยู่ของพุทธภาวะหลังปรินิพพาน แต่พุทธปรัชญา

พบว่า หลักการปฏิบัติวิปัสสนาภาวนาในสัตตัฏฐานสูตร คือ โยคีผู้ปฏิบัติวิปัสสนาภาวนาควรรู้ขันธ์ 5 ในฐานะ 7 ได้แก่ 1) โยคีผู้ปฏิบัติวิปัสสนาภาวนาควรรู้ชัดรูป คือ รู้ชัดรูปว่าไม่เที่ยง เป็นทุกข์ และเป็นอนัตตา 2) รู้ชัดความเกิดขึ้นแห่งรูป คือ เพลิดเพลิน... คือ การรู้แจ้งด้วยการกำหนดรู้รูปที่ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา 7) รู้ชัดเครื่องสลัดออกจากรูป คือ การรู้แจ้งด้วยการทำให้แจ้งธรรมเป็นที่กำจัดฉันทราคะ ธรรมเป็นที่ละฉันทราคะในรูป ส่วนเวทนา สัญญา สังขาร และวิญญาณก็มีนัยเช่นเดียวกัน ส่วนการเพ่งพินิจขันธ์